Shqip » Letonisht | 65 [gjashtёdhjetёepesё] | Mohore 2

65 [sešdesmit pieci] Noliegums 2

A ёshtё e shtrenjtё unaza?	Vai gredzens ir dārgs?
Jo, kushton vetёm njёqind euro.	Nē, tas maksā tikai simts eiro.
Por unё kam vetёm pesёdhjetё.	Bet man ir tikai piecdesmit.
A je gati?	Vai tu jau esi gatava?
Jo, akoma jo.	Nē, vēl nē.
Por do tё jem gati tani shpejt.	Bet es tūlīt būšu gatava.
A do pёrsёri supё?	Vai tu vēl vēlies zupu?
Jo, nuk dua mё.	Nē, vairāk negribu.
Por njё akullore.	Bet vēl saldējumu.
A keni shumё qё banoni kёtu?	Vai tu jau sen te dzīvo?
Jo, vetёm njё muaj.	Nē, tikai mēnesi.
Por njoh shumё njerёz tashmё.	Bet es pazīstu jau daudzus cilvēkus.
A do tё nisesh pёr nё shtёpi nesёr?	Vai tu rīt brauc mājās?
Jo, nё fundjavё.	Nē, tikai nedēļas nogalē.
Por do tё kthehem tё dielёn.	Bet es atgriezīšos jau svētdien.
A tё ёshtё rritur vajza?	Vai tava meita ir jau pieaugusi?
Jo, ёshtё vetёm shtatёmbёdhjetё vjeç.	Nē, viņai ir tikai sešpadsmit.
Por ka tashmё njё shok.	Bet viņai ir jau draugs.

Mutacioni gjenetik bën të mundur të folurin

Njeriu është krijesa e vetme e gjallë në tokë që mund të flasë. Kjo e dallon nga kafshët dhe bimët. Sigurisht që kafshët dhe bimët gjithashtu komunikojnë me njëri tjetrin. Sidoqoftë, ata nuk flasin një gjuhë të artikuluar. Po pse mund të flasë njeriu? Për të folur, nevojiten karakteristika të caktuara organike. Këto veçori fizike gjenden vetëm tek njerëzit. Kjo nuk do të thotë se njeriu i zhvilloi ato. Asgjë nuk ndodh pa një arsye në historinë e evolucionit. Në një moment të caktuar njeriu filloi të flasë. Se kur ndodhi kjo nuk dihet ekzaktësisht. Por duhet të ketë ndodhur diçka që u dha njerëzve gjuhën. Studiuesit besojnë se përgjegjës ishte një mutacion gjenetik. Antropologët kanë krahasuar përbërjen gjenetike të qenieve të ndryshme të gjalla. Dihet se një gjen i caktuar ndikon në gjuhë. Njerëzit që e kanë të dëmtuar këtë gjen, kanë probleme me të folurin. Ata nuk mund të shprehen mirë dhe kanë vështirësi për t'i kuptuar fjalët. Ky gjen u ekzaminua tek njerëzit, majmunët dhe minjtë. Tek njerëzit dhe shimpanzetë është shumë i ngjashëm. Mund të dallohen vetë dy ndryshime të vogla. Këto dallime janë të dukshme në tru. Së bashku me gjenet e tjera, ato ndikojnë në aktivitete të caktuara të trurit. Kjo i lejon njerëzit të flasin, por jo majmunët. Sidoqoftë, enigma e gjuhës njerëzore ende nuk është zgjidhur. Pasi vetëm mutacioni i gjenit nuk është i mjaftueshëm që të mund të flasësh. Studiuesit implementuan variantin e gjenit njerëzor tek minjtë. Gjithsesi ata nuk mundën të flisnin… Megjithëse britmat e tyre tingëllonin ndryshe!