Shqip » Lituanisht | 65 [gjashtёdhjetёepesё] | Mohore 2

65 [šešiasdešimt penki] Neiginys 2

A ёshtё e shtrenjtё unaza?	Ar žiedas brangus?
Jo, kushton vetёm njёqind euro.	Ne, jis kainuoja tik šimtą eurų.
Por unё kam vetёm pesёdhjetё.	Bet aš turiu tik penkiasdešimt.
A je gati?	Ar (tu) jau baigei / ar (tu) jau pasiruošęs / pasiruošusi?
Jo, akoma jo.	Ne, dar ne.
Por do tё jem gati tani shpejt.	Bet greit baigsiu / bet greit būsiu pasiruošęs / pasiruošusi.
A do pёrsёri supё?	Ar dar norėtum sriubos?
Jo, nuk dua mё.	Ne, (aš) jau nebenoriu.
Por njё akullore.	Bet dar porciją ledų.
A keni shumё qё banoni kёtu?	Ar jau seniai čia gyveni?
Jo, vetёm njё muaj.	Ne, tik mėnuo.
Por njoh shumё njerёz tashmё.	Bet (aš) jau pažįstu daug žmonių.
A do tё nisesh pёr nё shtёpi nesёr?	Ar rytoj važiuosi namo?
Jo, nё fundjavё.	Ne, tik savaitgalį.
Por do tё kthehem tё dielёn.	Bet (aš) jau sekmadienį sugrįšiu.
A tё ёshtё rritur vajza?	Ar tavo duktė jau suaugusi?
Jo, ёshtё vetёm shtatёmbёdhjetё vjeç.	Ne, jai dar tik septyniolika.
Por ka tashmё njё shok.	Bet ji jau turi draugą.

Mutacioni gjenetik bën të mundur të folurin

Njeriu është krijesa e vetme e gjallë në tokë që mund të flasë. Kjo e dallon nga kafshët dhe bimët. Sigurisht që kafshët dhe bimët gjithashtu komunikojnë me njëri tjetrin. Sidoqoftë, ata nuk flasin një gjuhë të artikuluar. Po pse mund të flasë njeriu? Për të folur, nevojiten karakteristika të caktuara organike. Këto veçori fizike gjenden vetëm tek njerëzit. Kjo nuk do të thotë se njeriu i zhvilloi ato. Asgjë nuk ndodh pa një arsye në historinë e evolucionit. Në një moment të caktuar njeriu filloi të flasë. Se kur ndodhi kjo nuk dihet ekzaktësisht. Por duhet të ketë ndodhur diçka që u dha njerëzve gjuhën. Studiuesit besojnë se përgjegjës ishte një mutacion gjenetik. Antropologët kanë krahasuar përbërjen gjenetike të qenieve të ndryshme të gjalla. Dihet se një gjen i caktuar ndikon në gjuhë. Njerëzit që e kanë të dëmtuar këtë gjen, kanë probleme me të folurin. Ata nuk mund të shprehen mirë dhe kanë vështirësi për t'i kuptuar fjalët. Ky gjen u ekzaminua tek njerëzit, majmunët dhe minjtë. Tek njerëzit dhe shimpanzetë është shumë i ngjashëm. Mund të dallohen vetë dy ndryshime të vogla. Këto dallime janë të dukshme në tru. Së bashku me gjenet e tjera, ato ndikojnë në aktivitete të caktuara të trurit. Kjo i lejon njerëzit të flasin, por jo majmunët. Sidoqoftë, enigma e gjuhës njerëzore ende nuk është zgjidhur. Pasi vetëm mutacioni i gjenit nuk është i mjaftueshëm që të mund të flasësh. Studiuesit implementuan variantin e gjenit njerëzor tek minjtë. Gjithsesi ata nuk mundën të flisnin… Megjithëse britmat e tyre tingëllonin ndryshe!