nynorsk » litauisk | 65 [sekstifem] | Nekting 2

65 [šešiasdešimt penki] Neiginys 2

Er den ringen dyr?	Ar žiedas brangus?
Nei, han kostar berre hundre euro.	Ne, jis kainuoja tik šimtą eurų.
Men eg har berre femti.	Bet aš turiu tik penkiasdešimt.
Er du ferdig?	Ar (tu) jau baigei / ar (tu) jau pasiruošęs / pasiruošusi?
Nei, ikkje enno.	Ne, dar ne.
Men eg er snart ferdig.	Bet greit baigsiu / bet greit būsiu pasiruošęs / pasiruošusi.
Vil du ha meir suppe?	Ar dar norėtum sriubos?
Nei takk, eg vil ikkje ha meir.	Ne, (aš) jau nebenoriu.
Men eg vil ha meir is.	Bet dar porciją ledų.
Har du budd her lenge?	Ar jau seniai čia gyveni?
Nei, berre ein månad.	Ne, tik mėnuo.
Men eg kjenner mange folk alt.	Bet (aš) jau pažįstu daug žmonių.
Køyrer du heim i morgon?	Ar rytoj važiuosi namo?
Nei, ikkje før i helga.	Ne, tik savaitgalį.
Men eg kjem tilbake alt på sundagen.	Bet (aš) jau sekmadienį sugrįšiu.
Er dottera di vaksen?	Ar tavo duktė jau suaugusi?
Nei, ho er berre sytten.	Ne, jai dar tik septyniolika.
Men ho har allereie ein kjærast.	Bet ji jau turi draugą.

Genetisk mutasjon gjer det mogleg å snakke

Mennesket er den einaste levande skapningen på jorda som kan snakke. Det skil mennesket frå planter og dyr. Sjølvsagt kommuniserer planter og dyr òg med einannan. Men dei meistrar ikkje eit innvikla stavingsspråk. Kvifor kan mennesket snakke? For å snakke, treng du visse fysiske eigenskapar. Desse kroppslege eigenskapane finn vi berre i mennesket. Likevel er det ikkje sjølvsagt at mennesket utvikla dei. I utviklingshistoria hender ingenting utan grunn. Ein stad på vegen byrja mennesket å tale. Vi veit ikkje enno nøyaktig når det hende. Men noko må ha skjedd som gav mennesket språk. Forskarar trur at ein genetisk mutasjon var ansvarleg for det. Antropologar har samanlikna arvestoffet frå ulike levande vesen. Det er godt kjent at eit visst gen påverkar tale. Menneske som har skade på genet, har vanskar med språk. Dei kan ikkje uttrykkje seg godt, og forstår ord dårlegare. Dette genet vart undersøkt hjå menneske, aper og myser. Det er veldig likt hjå menneske og sjimpansar. Det er berre to små skilnader. Men desse skilnadene gjer seg merkande i hjernen. Saman med andre gen, påverkar dei visse hjerneaktivitetar. Difor kan mennesket snakke, og apene ikkje. Men gåta om det menneskelege språket er ikkje løyst med det. Fordi genmutasjonen åleine er ikkje nok for å kunne snakke. Forskarar har implanert den menneskelege genvarianten i myser. Det gav dei ikkje evna til å tale... Men pipinga deira laga litt av eit leven!