esperanto » slovena | 58 [kvindek ok] | Korpopartoj

58 [oseminpetdeset] Deli telesa

Mi desegnas viron.	Rišem moža.
Unue la kapon.	Najprej glavo.
La viro surhavas ĉapelon.	Mož nosi klobuk.
La haroj ne videblas.	Las se ne vidi.
Ankaŭ la oreloj ne videblas.	Tudi ušes se ne vidi.
Ankaŭ la dorso ne videblas.	Hrbta tudi ni videti.
Mi desegnas la okulojn kaj la buŝon.	Rišem oči in usta.
La viro dancas kaj ridas.	Mož pleše in se smeje.
La viro havas longan nazon.	Mož ima dolg nos.
Li portas lambastonon en siaj manoj.	V rokah drži palico.
Li surhavas ankaŭ koltukon ĉirkaŭ sia kolo.	Okoli vrata ima ovit šal.
Vintras kaj malvarmas.	Zima je in je mrzlo.
La brakoj estas muskolaj.	Roke so močne.
La gamboj ankaŭ estas muskolaj.	Tudi noge so močne.
La viro estas el neĝo.	Mož je iz snega.
Li surhavas nek pantalonon nek mantelon.	Ne nosi ne hlač, ne plašča.
Sed la viro ne frostiĝas.	Vendar tega moža ne zebe.
Li estas neĝhomo.	On je sneženi mož.

Ĉu ekzistas universala gramatiko?

Kiam ni lernas lingvon, ni ankaŭ lernas ĝian gramatikon. Tio estas aŭtomata procezo ĉe la infanoj lernantaj sian gepatran lingvon. Ili ne rimarkas ke sia cerbo lernas multajn malsamajn regulojn. Malgraŭ tio, ili dekomence ĝuste lernas sian gepatran lingvon. Ĉar ekzistas multaj lingvoj, ekzistas ankaŭ multaj gramatikoj. Sed ĉu ankaŭ ekzistas universala gramatiko? Tiu demando delonge okupas la sciencon. Novaj esploroj povus alporti respondon al ĝi. Ĉar la cerbesploristoj faris interesan malkovron. Ili lernigis gramatikajn regulojn al subjektoj. Tiuj subjektoj estis lingvolernantoj. Ili lernis la japanan aŭ la italan. La duonon de la gramatikaj reguloj oni tute inventis. Sed tion la subjektoj ne sciis. Post la lerno oni prezentis frazojn al la lernantoj. La subjektoj devis prijuĝi la korektecon de la frazoj. Dum ili plenumis la taskon, oni analizis ilian cerbon. Tio signifas ke la esploristoj mezuris la cerban aktivecon. Ili tiel povis kontroli kiel la cerbo reagis al la frazoj. Kaj ŝajnas ke nia cerbo rekonas la gramatikojn! Dum la paroltraktiĝo iuj cerbaj areoj estas aktivaj. Al ili apartenas la Broca-areo. Ĝi troviĝas en la maldekstra encefalo. Kiam la lernantoj traktis la verajn regulojn, ĝi estis tre aktiva. Sed la aktiveco konsiderinde malkreskis kaze de la inventitaj reguloj. Eblus do ke ĉiuj gramatikoj havas la saman bazon. Ili tiam sekvus la samajn principojn. Kaj tiuj principoj estus ĉe ni denaskaj…