Shqip » Finlandisht | 37 [tridhjetёeshtatё] | Rrugёs

37 [kolmekymmentäseitsemän] Matkalla

Ai udhёton me motoçikletё.	Hän ajaa moottoripyörällä.
Ai udhёton me biçikletё.	Hän ajaa pyörällä.
Ai shkon nё kёmbё.	Hän menee kävellen.
Ai udhёton me anije.	Hän matkustaa laivalla.
Ai udhёton me varkё.	Hän menee veneellä.
Ai noton.	Hän ui.
A ёshtё e rrezikshme kёtu?	Onko täällä vaarallista?
A ёshtё e rrezikshme tё udhёtosh me auto-stop?	Onko vaarallista matkustaa yksin peukalokyydillä?
A ёshtё e rrezikshme tё shёtisёsh natёn?	Onko vaarallista, mennä yöllä kävelylle?
Kemi ngatёrruar rrugёn.	Olemme ajaneet harhaan.
Jemi nё rrugё tё gabuar.	Olemme väärällä tiellä.
Duhet tё kthehemi.	Meidän pitää kääntyä.
Ku mund tё parkojmё kёtu?	Missä täällä voi parkkeerata?
A ka vend parkimi kёtu?	Onko täällä parkkipaikkoja?
Sa kohё mund tё parkojmё kёtu?	Miten kauan täällä voi parkkeerata?
A bёni ski?	Hiihdättekö te?
A do tё ngjiteni lart me ashensorin?	Menettekö te hiihtohissillä ylös?
A mund tё marrёsh ketu hua slita pёr ski?	Voiko täältä lainata sukset?

Bebet me talent linguistik

Që para se të flasin, bebet dinë shumë rreth gjuhëve. Ky fakt është demonstruar nga eksperimente të ndryshme. Zhvillimi i fëmijëve hulumtohet në laboratorë specialë për foshnjat. Ku gjithashtu studiohet sesi fëmijët mësojnë të flasin. Bebet janë dukshëm më të zgjuara nga sa kemi menduar deri tani. Që kur janë 6 muaj ato kanë shumë aftësi gjuhësore. Për shembull, ato njohin gjuhën e tyre amtare. Bebet franceze dhe gjermane reagojnë ndryshe ndaj tingujve të caktuar. Sjelljet e ndryshme përcillen nga modele të ndryshme të theksit. Kështu që foshnjat kanë një lloj sensi për të dalluar tonin e gjuhës së tyre. Edhe fëmijët shumë të vegjël mund të memorizojnë disa fjalë. Prindërit janë shumë të rëndësishëm për zhvillimin gjuhësor të bebeve. Sepse foshnjat kanë nevojë për ndërveprim menjëherë pas lindjes. Ato dëshirojnë të komunikojnë me mamin dhe babin. Ndërveprimi duhet të shoqërohet me emocione pozitive. Prindërit nuk duhet të jenë të stresuar kur flasin me bebet e tyre. Është gjithashtu e gabuar nëse flasin pak me to. Stresi ose heshtja mund të kenë pasoja negative tek foshnjat. Zhvillimi i tyre gjuhësor mund të ndikohet negativisht. Të mësuarit për bebet fillon që në barkun e nënës! Ato reagojnë ndaj gjuhës që para se të lindin. Perceptojnë me saktësi sinjalet akustike. Këto sinjale njihen nga foshnjat pas lindjes. Bebet e palindura mësojnë gjithashtu ritmin e gjuhës. Ato mund të dëgjojnë zërin e nënës së tyre që në barkun e saj. Kështu që ju mund të flisni me fëmijën që nuk ka lindur ende. Por, mos e teproni… Fëmija do të ketë mjaft kohë pas lindjes për të ushtruar.