esperanto » latva | 31 [tridek unu] | En la restoracio 3

31 [trīsdesmit viens] Restorānā 3

Mi ŝatus antaŭmanĝaĵon.	Es vēlos kādu uzkodu.
Mi ŝatus salaton.	Es vēlos salātus.
Mi ŝatus supon.	Es vēlos zupu.
Mi ŝatus deserton.	Es vēlos desertu.
Mi ŝatus glaciaĵon kun vipita kremo.	Es vēlos saldējumu ar putukrējumu.
Mi ŝatus frukton aŭ fromaĝon.	Es vēlos augļus vai sieru.
Ni ŝatus matenmanĝi.	Mēs vēlamies pabrokastot.
Ni ŝatus tagmanĝi.	Mēs vēlamies paēst pusdienas.
Ni ŝatus vespermanĝi.	Mēs vēlamies paēst vakariņas.
Kion vi ŝatus por la matenmanĝo?	Ko Jūs vēlaties brokastīs?
Ĉu bulkojn kun konfitaĵo kaj mielo?	Maizītes ar marmelādi un medu?
Ĉu rostpanon kun kolbaso kaj fromaĝo?	Tostermaizi ar desu un sieru?
Ĉu boligitan ovon?	Vārītu olu?
Ĉu platfrititan ovon?	Vēršaci?
Ĉu omleton?	Omleti?
Unu plian jogurton, mi petas.	Lūdzu, vēl vienu jogurtu!
Pli da salo kaj pipro, mi petas.	Lūdzu, sāli un piparus!
Unu plian glason da akvo, mi petas.	Lūdzu, vēl vienu glāzi ūdens!

La lingva evoluo

La mondo en kiu ni vivas ĉiutage modifiĝas. Nia lingvo tial ne povas stagni. Ĝi plu evoluas kun ni, ĝi do estas dinamika. Tiu evoluo povas koncerni ĉiujn kampojn de lingvo. Tio signifas ke ĝi povas rilati al diversaj aspektoj. La fonologia evoluo koncernas la sonsistemon de lingvo. Ĉe la semantika evoluo modifiĝas la signifo de la vortoj. La leksika evoluo enhavas modifiĝojn de la vortprovizo. La gramatika evoluo ŝanĝas la gramatikajn strukturojn. La kialoj de la lingva evoluo estas variaj. Ofte temas pri ekonomiaj kialoj. Parolante aŭ skribante oni volas ŝpari tempon aŭ penon. Oni tial simpligas sian parolon. Ankaŭ la novigoj povas favori la lingvan evoluon. Tio okazas ekzemple kiam oni inventas novajn aferojn. Tiuj aferoj bezonas nomon, do estiĝas novaj vortoj. La lingva evoluo ĝenerale ne estas planita. Ĝi estas natura procezo kaj aŭtomate okazas. Sed parolante oni ankaŭ tute konscie povas variigi sian lingvon. Tion oni faras kiam oni volas atingi difinitan efikon. La lingvan evoluon ankaŭ favoras la influo de fremdaj lingvoj. Tio aparte evidentiĝas tutmondiĝepoke. Aliajn lingvojn influas precipe la angla lingvo. En preskaŭ ĉiu lingvo troviĝas hodiaŭ anglaj vortoj. Tiujn oni nomas anglaĵoj. La evoluon de lingvoj oni kritikas aŭ timas de antikvaj tempoj. La lingva evoluo tamen estas pozitiva signo. Ĉar ĝi pruvas ke nia lingvo estas viva, samkiel ni!