esperanto » finna | 68 [sesdek ok] | granda - malgranda

68 [kuusikymmentäkahdeksan] iso – pieni

granda kaj malgranda	iso ja pieni
La elefanto estas granda.	Elefantti on iso.
La muso estas malgranda.	Hiiri on pieni.
malhela kaj hela	pimeä ja valoisa
La nokto estas malhela.	Yö on pimeä.
La tago estas hela.	Päivä on valoisa.
maljuna kaj juna	vanha ja nuori
Nia avo estas tre maljuna.	Isoisämme on hyvin vanha.
Antaŭ 70 jaroj li estis ankoraŭ juna.	70 vuotta sitten hän oli vielä nuori.
bela kaj malbela	kaunis ja ruma
La papilio estas bela.	Perhonen on kaunis.
La araneo estas malbela.	Hämähäkki on ruma.
dika kaj maldika	lihava ja laiha
Virino pezanta 100 kg estas dika.	Nainen, joka painaa 100 kiloa, on lihava.
Viro pezanta 50 kg estas maldika.	Mies, joka painaa 50 kiloa, on laiha.
multekosta kaj malmultekosta	kallis ja halpa
La aŭto estas multekosta.	Auto on kallis.
La gazeto estas malmultekosta.	Sanomalehti on halpa.

Du lingvoj = du parolcerbareoj!

Ne malgravas por nia cerbo la momento kiam ni lernas lingvon. Ĉar ĝi havas plurajn konservejojn por malsamaj lingvoj. Ne ĉiuj de ni lernataj lingvoj kune konserviĝas. La de ni plenkreskule lernataj lingvoj havas sian propran konservejon. Tio signifas ke la cerbo traktas la novajn regulojn aliloke. Ili ne deponiĝas kune kun la gepatra lingvo. La dulingve kreskantaj homoj male uzas nur unu regionon. Tiun rezulton atingis pluraj esploroj. La neŭrosciencistoj pristudis diversajn subjektojn. Tiuj subjektoj flue parolis du lingvojn. Sed parto de la subjektoj kreskis ambaŭlingve. La alia parto male lernis la duan lingvon pli malfrue. La esploristoj povis mezuri la cerban aktivecon okaze de lingvaj testoj. Ili tiel vidis, kiuj cerbaj areoj laboras dum la testoj. Kaj ili vidis ke la ‘malfruaj’ lernantoj havas du parolcerbareojn! La esploristoj delonge jam supozis la realecon de tio. La cerbvunditoj aperigas malsamajn simptomojn. Cerba vundiĝo povas do konduki al parolproblemoj. La koncernatoj tiam povas la vortojn pli malbone prononci aŭ kompreni. Sed la dulingvaj akcidentviktimoj foje aperigas apartajn simptomojn. Iliaj parolproblemoj ne nepre ĉiam koncernas ambaŭ lingvojn. Se nur unu cerba regiono vundiĝis, la alia povas ankoraŭ funkcii. La pacientoj tiam parolas lingvon pli bone ol la alian. La du lingvojn oni ankaŭ malsamrapide relernas. Tio pruvas ke ambaŭ lingvoj ne samloke konservitas. Ĉar ili ne samtempe lernitis, ili formas du areojn. Ankoraŭ ne sciatas kiel precize nia cerbo administras plurajn lingvojn. Sed la novaj ekkonoj povus konduki al novaj lernaj strategioj...