esperanto » estona | 18 [dek ok] | Dompurigado

18 [kaheksateist] Suurpuhastus

Hodiaŭ estas sabato.	Täna on laupäev.
Hodiaŭ ni havas tempon.	Täna on meil aega.
Hodiaŭ ni purigadas la loĝejon.	Täna koristame me korterit.
Mi purigadas la banĉambron.	Ma puhastan vannituba.
Mia edzo lavas la aŭton.	Mu mees peseb autot.
La infanoj purigadas la biciklojn.	Lapsed puhastavad jalgrattaid.
Avinjo akvumas la florojn.	Vanaema kastab lilli.
La infanoj ordigas la infanĉambron.	Lapsed koristavad lastetoa ära.
Mia edzo ordigas sian skribotablon.	Mu mees koristab oma kirjutuslauda.
Mi enigas la lavotaĵon en la lavmaŝinon.	Mina panen riided pesumasinasse.
Mi etendas la sekigotan lavitaĵon.	Ma riputan pesu üles.
Mi gladas la lavitaĵon.	Ma triigin pesu.
La fenestroj estas malpuraj.	Aknad on mustad.
La planko estas malpura.	Põrand on must.
La vazaro estas malpura.	Nõud on mustad.
Kiu purigadas la fenestrojn?	Kes aknad ära peseb?
Kiu polvosuĉas?	Kes võtab tolmu?
Kiu lavas la vazaron?	Kes peseb nõud?

Ĉu patrina lingvo? Patra lingvo!

De kiu vi lernis vian lingvon infanaĝe? Vi senhezite respondos : de la patrino! Tion pensas la plej multaj homoj en la mondo. La termino ‘patrina lingvo’ ekzistas en preskaŭ ĉiuj popoloj. Kaj la angloj kaj la ĉinoj konas ĝin. Eble ĉar la patrinoj pasigas pli da tempo kun la infanoj. Sed freŝaj esploroj kondukas al aliaj rezultoj. Ili montras ke nia lingvo ĝenerale estas la lingvo de niaj patroj. Esploristoj pristudis la heredaĵon kaj lingvojn de miksitaj popoloj. En tiaj popoloj la gepatroj venis el malsamaj kulturoj. Tiuj popoloj aperis antaŭ jarmiloj. Tion kaŭzis grandaj migradaj moviĝoj. La heredaĵo de tiuj miksitaj popoloj estis genetike analizita. Ĝin oni poste komparis kun la lingvo de la popolo. La plej multaj popoloj parolas la lingvon de siaj viraj prapatroj. Tio signifas ke la nacia lingvo estas tiu apartenanta al la Y-kromosomo. La viroj do kunportis sian lingvon en fremdajn landojn. Kaj poste la tie vivantaj virinoj adoptis la novan lingvon de la viroj. Sed ankaŭ hodiaŭ la patroj havas grandan influon je nia lingvo. Ĉar la beboj lernante orientiĝas laŭ la lingvo de siaj patroj. La patroj parolas konsiderinde malpli kun siaj gefiloj. La vira sintakso ankaŭ pli simplas ol la virina. La lingvo de la patroj do pli bone taŭgas por la beboj. Ĝi ne superŝarĝas ilin kaj do pli facile lerneblas. Tial infanoj parolante preferas imiti paĉjon ol panjon. Poste la lingvon de la infano tamen markas la vortprovizo de la patrino. Sekve, nian lingvon influas kaj la patrinoj kaj la patroj. Ĝi do devus nomiĝi la gepatra lingvo!