esperanto » adiga | 73 [sepdek tri] | rajti fari ion

73 [тIокIищрэ пшIыкIущырэ] Хъущт (фитын)

73 [tIokIishhrje pshIykIushhyrje] Hushht (fityn)

Ĉu vi jam rajtas stiri aŭton?	О машинэ зепфэн фит ухъугъа?; O mashinje zepfjen fit uhuga?
Ĉu vi jam rajtas trinki alkoholon?	О шъон кIуачIэ уешъонэу фит ухъугъа?; O shon kIuachIje ueshonjeu fit uhuga?
Ĉu vi jam rajtas sole veturi eksterlanden?	О уизакъоу хэгъэгум уикIынэу фит ухъугъа?; O uizakou hjegjegum uikIynjeu fit uhuga?
rajti	фит / хъущт; fit / hushht
Ĉu ni rajtas fumi ĉi-tie?	Мыщ тутын тыщешъо хъущта?; Myshh tutyn tyshhesho hushhta?
Ĉu oni rajtas fumi ĉi-tie?	Мыщ тутын ущешъо хъущта?; Myshh tutyn ushhesho hushhta?
Ĉu oni rajtas pagi per kreditkarto?	Кредит карткIэ ыпкIэ пты хъущта?; Kredit kartkIje ypkIje pty hushhta?
Ĉu oni rajtas pagi per ĉeko?	ЧеккIэ ыпкIэ пты хъущта?; ChekkIje ypkIje pty hushhta?
Ĉu oni rajtas pagi nur kontante?	Ахъщэ Iэрылъхьэ къодый ара ыпкIэ птынэу зэрэщытыр?; Ahshhje Ijerylh'je kodyj ara ypkIje ptynjeu zjerjeshhytyr?
Ĉu mi rajtas nur telefoni?	ТелефонкIэ сытео къодыемэ хъущта?; TelefonkIje syteo kodyemje hushhta?
Ĉu mi rajtas nur demandi ion?	Зыгорэм сыкъыкIэупчIэ къодыемэ слъэкIыщта?; Zygorjem sykykIjeupchIje kodyemje sljekIyshhta?
Ĉu mi rajtas nur diri ion?	Зыгорэ къасIо къодыемэ хъущта?; Zygorje kasIo kodyemje hushhta?
Li ne rajtas dormi en la parko.	Ар (хъулъфыгъ) паркым щычъыен фитэп.; Ar (hulfyg) parkym shhychyen fitjep.
Li ne rajtas dormi en la aŭto.	Ар (хъулъфыгъ) машинэм ичъыихьан фитэп.; Ar (hulfyg) mashinjem ichyih'an fitjep.
Li ne rajtas dormi en la stacidomo.	Ар (хъулъфыгъ) вокзалым щычъыен фитэп.; Ar (hulfyg) vokzalym shhychyen fitjep.
Ĉu ni rajtas sidiĝi?	ТытIысмэ хъущта?; TytIysmje hushhta?
Ĉu ni rajtas havi la menuon?	Менюм тыхаплъэ хъущта?; Menjum tyhaplje hushhta?
Ĉu ni rajtas pagi aparte?	Шъхьаф-шъхьафэу ыпкIэ къэтты хъущта?; Shh'af-shh'afjeu ypkIje kjetty hushhta?

Gepatra lingvo = emocia, fremda lingvo = racia?

Kiam ni lernas fremdajn lingvojn, ni stimulas nian cerbon. Nia penso modifiĝas per nia lerno. Ni iĝas pli kreemaj kaj pli fleksiĝemaj. Por la plurlingvuloj pli facilas ankaŭ pli komplekse pensi. Oni lernante trejnas la memoron. Ju pli ni lernas, des pli bone tio funkcias. Kiu multajn lingvojn lernis, tiu ankaŭ aliajn aferojn pli rapide lernas. Li pli longe koncentrite povas cerbumi pri temo. Tial li pli rapide solvas problemojn. La plurlingvuloj povas ankaŭ pli bone decidiĝi. Sed kiel ili decidiĝas ankaŭ dependas de la lingvoj. La lingvo per kiu ni pensas influas niajn decidojn. Psiĥologoj pristudis plurajn subjektojn esplorcele. Ĉiuj subjektoj estis dulingvaj. Krom sian gepatran lingvon ili ankaŭ parolis alian lingvon. La subjektoj devis prirespondi demandon. La demando temis pri la solvo de problemo. La subjektoj devis elekti inter du opcioj. Unu opcio estis konsiderinde pli riska ol la alia. La subjektoj devis prirespondi la demandon ambaŭlingve. Kaj la respondoj ŝanĝiĝis kiam la lingvoj ŝanĝiĝis! Parolante sian gepatran lingvon, la subjektoj elektis la riskon. Sed en la fremda lingvo ili decidiĝis por la sekura opcio. Post tiu eksperimento la subjektoj ankaŭ devis veti. Ankaŭ tiuokaze montriĝis klara diferenco. Uzante la fremdan lingvon ili estis pli prudentaj. La esploristoj supozas ke ni fremdlingve pli koncentritas. Ni tial ne emocie sed racie faras decidojn...