esperanto » ukraina | 73 [sepdek tri] | rajti fari ion

73 [сімдесят три] Щось могти (мати дозвіл)

73 [simdesyat try] Shchosʹ mohty (maty dozvil)

Ĉu vi jam rajtas stiri aŭton?	Тобі можна вже водити автомобіль?; Tobi mozhna vzhe vodyty avtomobilʹ?
Ĉu vi jam rajtas trinki alkoholon?	Тобі можна вже пити алкоголь?; Tobi mozhna vzhe pyty alkoholʹ?
Ĉu vi jam rajtas sole veturi eksterlanden?	Тобі можна вже їздити самому за кордон?; Tobi mozhna vzhe ïzdyty samomu za kordon?
rajti	Могти; Mohty
Ĉu ni rajtas fumi ĉi-tie?	Ми можемо тут курити?; My mozhemo tut kuryty?
Ĉu oni rajtas fumi ĉi-tie?	Можна тут курити?; Mozhna tut kuryty?
Ĉu oni rajtas pagi per kreditkarto?	Можна розрахуватися кредитною карткою?; Mozhna rozrakhuvatysya kredytnoyu kartkoyu?
Ĉu oni rajtas pagi per ĉeko?	Можна розрахуватися чеком?; Mozhna rozrakhuvatysya chekom?
Ĉu oni rajtas pagi nur kontante?	Можна заплатити готівкою?; Mozhna zaplatyty hotivkoyu?
Ĉu mi rajtas nur telefoni?	Можу я зателефонувати?; Mozhu ya zatelefonuvaty?
Ĉu mi rajtas nur demandi ion?	Можу я запитати?; Mozhu ya zapytaty?
Ĉu mi rajtas nur diri ion?	Можу я щось сказати?; Mozhu ya shchosʹ skazaty?
Li ne rajtas dormi en la parko.	Йому не можна спати в парку.; Y̆omu ne mozhna spaty v parku.
Li ne rajtas dormi en la aŭto.	Йому не можна спати в автомобілі.; Y̆omu ne mozhna spaty v avtomobili.
Li ne rajtas dormi en la stacidomo.	Йому не можна спати на вокзалі.; Y̆omu ne mozhna spaty na vokzali.
Ĉu ni rajtas sidiĝi?	Можна нам присісти?; Mozhna nam prysisty?
Ĉu ni rajtas havi la menuon?	Можна нам меню?; Mozhna nam menyu?
Ĉu ni rajtas pagi aparte?	Чи можемо ми заплатити окремо?; Chy mozhemo my zaplatyty okremo?

Gepatra lingvo = emocia, fremda lingvo = racia?

Kiam ni lernas fremdajn lingvojn, ni stimulas nian cerbon. Nia penso modifiĝas per nia lerno. Ni iĝas pli kreemaj kaj pli fleksiĝemaj. Por la plurlingvuloj pli facilas ankaŭ pli komplekse pensi. Oni lernante trejnas la memoron. Ju pli ni lernas, des pli bone tio funkcias. Kiu multajn lingvojn lernis, tiu ankaŭ aliajn aferojn pli rapide lernas. Li pli longe koncentrite povas cerbumi pri temo. Tial li pli rapide solvas problemojn. La plurlingvuloj povas ankaŭ pli bone decidiĝi. Sed kiel ili decidiĝas ankaŭ dependas de la lingvoj. La lingvo per kiu ni pensas influas niajn decidojn. Psiĥologoj pristudis plurajn subjektojn esplorcele. Ĉiuj subjektoj estis dulingvaj. Krom sian gepatran lingvon ili ankaŭ parolis alian lingvon. La subjektoj devis prirespondi demandon. La demando temis pri la solvo de problemo. La subjektoj devis elekti inter du opcioj. Unu opcio estis konsiderinde pli riska ol la alia. La subjektoj devis prirespondi la demandon ambaŭlingve. Kaj la respondoj ŝanĝiĝis kiam la lingvoj ŝanĝiĝis! Parolante sian gepatran lingvon, la subjektoj elektis la riskon. Sed en la fremda lingvo ili decidiĝis por la sekura opcio. Post tiu eksperimento la subjektoj ankaŭ devis veti. Ankaŭ tiuokaze montriĝis klara diferenco. Uzante la fremdan lingvon ili estis pli prudentaj. La esploristoj supozas ke ni fremdlingve pli koncentritas. Ni tial ne emocie sed racie faras decidojn...