esperanto » franca | 58 [kvindek ok] | Korpopartoj

58 [cinquante-huit] Les parties du corps

Mi desegnas viron.	Je dessine un homme.
Unue la kapon.	D’abord, la tête.
La viro surhavas ĉapelon.	L’homme porte un chapeau.
La haroj ne videblas.	On ne voit pas les cheveux.
Ankaŭ la oreloj ne videblas.	On ne voit pas non plus les oreilles.
Ankaŭ la dorso ne videblas.	On ne voit pas non plus le dos.
Mi desegnas la okulojn kaj la buŝon.	Je dessine les yeux et la bouche.
La viro dancas kaj ridas.	L’homme danse et rit.
La viro havas longan nazon.	L’homme a un long nez.
Li portas lambastonon en siaj manoj.	Il porte une canne dans ses mains.
Li surhavas ankaŭ koltukon ĉirkaŭ sia kolo.	Il porte également une écharpe autour du cou.
Vintras kaj malvarmas.	C’est l’hiver et il fait froid.
La brakoj estas muskolaj.	Les bras sont musclés.
La gamboj ankaŭ estas muskolaj.	Les jambes sont également musclées.
La viro estas el neĝo.	C’est un homme fait de neige.
Li surhavas nek pantalonon nek mantelon.	Il ne porte ni pantalon, ni manteau.
Sed la viro ne frostiĝas.	Mais cet homme n’a pas froid.
Li estas neĝhomo.	C’est un bonhomme de neige.

Ĉu ekzistas universala gramatiko?

Kiam ni lernas lingvon, ni ankaŭ lernas ĝian gramatikon. Tio estas aŭtomata procezo ĉe la infanoj lernantaj sian gepatran lingvon. Ili ne rimarkas ke sia cerbo lernas multajn malsamajn regulojn. Malgraŭ tio, ili dekomence ĝuste lernas sian gepatran lingvon. Ĉar ekzistas multaj lingvoj, ekzistas ankaŭ multaj gramatikoj. Sed ĉu ankaŭ ekzistas universala gramatiko? Tiu demando delonge okupas la sciencon. Novaj esploroj povus alporti respondon al ĝi. Ĉar la cerbesploristoj faris interesan malkovron. Ili lernigis gramatikajn regulojn al subjektoj. Tiuj subjektoj estis lingvolernantoj. Ili lernis la japanan aŭ la italan. La duonon de la gramatikaj reguloj oni tute inventis. Sed tion la subjektoj ne sciis. Post la lerno oni prezentis frazojn al la lernantoj. La subjektoj devis prijuĝi la korektecon de la frazoj. Dum ili plenumis la taskon, oni analizis ilian cerbon. Tio signifas ke la esploristoj mezuris la cerban aktivecon. Ili tiel povis kontroli kiel la cerbo reagis al la frazoj. Kaj ŝajnas ke nia cerbo rekonas la gramatikojn! Dum la paroltraktiĝo iuj cerbaj areoj estas aktivaj. Al ili apartenas la Broca-areo. Ĝi troviĝas en la maldekstra encefalo. Kiam la lernantoj traktis la verajn regulojn, ĝi estis tre aktiva. Sed la aktiveco konsiderinde malkreskis kaze de la inventitaj reguloj. Eblus do ke ĉiuj gramatikoj havas la saman bazon. Ili tiam sekvus la samajn principojn. Kaj tiuj principoj estus ĉe ni denaskaj…