esperanto » finna | 40 [kvardek] | Demandi pri la vojo

40 [neljäkymmentä] Kysyä tietä

Pardonu min!	Anteeksi!
Ĉu vi povas helpi min?	Voisitteko auttaa minua?
Kie estas bona restoracio apude?	Missä on hyvä ravintola?
Ĉeangule iru maldekstren.	Menkää vasemmalle kulman jälkeen.
Poste iome iru rekte antaŭen.	Menkää sitten vähän matkaa suoraan.
Poste iru cent metrojn dekstren.	Sen jälkeen menkää sata metriä oikealle.
Vi povas ankaŭ preni la buson.	Voitte ottaa myös bussin.
Vi povas ankaŭ preni la tramon.	Voitte ottaa myös raitiovaunun.
Vi povas ankaŭ simple sekvi min aŭte.	Voitte myös ajaa minun perässäni.
Kiel mi atingu la futbalstadionon?	Miten pääsen jalkapallostadionille?
Transiru la ponton!	Ylittäkää silta!
Traveturu la tunelon!	Ajakaa tunnelin läpi!
Veturu ĝis la tria trafiklumo.	Ajakaa kolmansille liikennevaloille.
Poste turnu dekstren en la unuan straton.	Kääntykää sitten ensimmäinen katu oikealle.
Poste veturu rekte antaŭen tra la sekvanta vojkruciĝo.	Ajakaa sitten seuraavan risteyksen yli.
Pardonu min, kiel mi atingu la flughavenon?	Anteeksi, miten pääsen lentokentälle?
Plej bone estas, se vi prenas la metroon.	Ottakaa mieluiten metro.
Simple veturu ĝis la lasta haltejo.	Ajakaa vain päätepysäkille.

Rapidaj lingvoj, malrapidaj lingvoj

Estas pli ol 6000 malsamaj lingvoj en la mondo. Sed ĉiuj havas la saman funkcion. Ili helpas nin interŝanĝi informojn. Tio okazas diverse en ĉiu lingvo. Ĉar ĉiu lingvo funkcias laŭ siaj propraj reguloj. Ankaŭ la parolrapido diferencas. Tion pruvis lingvistoj en diversaj esploroj. Oni tiucele tradukis mallongajn tekstojn en plurajn lingvojn. Tiujn tekstojn oni poste legigis al desnaskaj parolantoj. La rezulto klaris. La japana kaj la hispana estas la plej rapidaj lingvoj. En tiuj lingvoj oni parolas po 8 silaboj sekunde. La ĉinoj parolas konsiderinde pli malrapide. Ili atingas nur po 5 silaboj sekunde. La rapideco dependas de la komplekseco de la silaboj. Kiam la silaboj estas kompleksaj, oni bezonas pli da tempo por paroli. La germana enhavas ekzempe po 3 sonojn silabe. Ĝin oni do parolas relative malrapide. Sed rapide paroli ne signifas ankaŭ multon komuniki. Tute male! Rapide prononcitaj silaboj enhavas nur malmulte da informo. Kvankam la japanoj do rapide parolas, ili transportas malmulte da enhavo. La ‘malrapida’ ĉina aliflanke esprimas multon per malmultaj vortoj. Ankaŭ la anglaj silaboj enhavas multe da informo. Estas interese ke la pristuditaj lingvoj havas preskaŭ la saman efikecon. Tio signifas ke kiu pli rapide parolas, tiu multon komunikas. Kaj kiu pli rapide parolas, tiu pli da vortoj bezonas. Je la fino ĉiuj do samtempe atingas la celon.