esperanto » finna | 15 [dek kvin] | Fruktoj kaj nutraĵoj

15 [viisitoista] Hedelmiä ja elintarvikkeita

Mi havas fragon.	Minulla on mansikka.
Mi havas kivon kaj melonon.	Minulla on kiivi ja meloni.
Mi havas oranĝon kaj grapfrukton.	Minulla on appelsiini ja greippi.
Mi havas pomon kaj mangon.	Minulla on omena ja mango.
Mi havas bananon kaj ananason.	Minulla on banaani ja ananas.
Mi faras fruktan salaton.	Minä teen hedelmäsalaattia.
Mi manĝas rostpanon.	Minä syön paahtoleipää.
Mi manĝas rostpanon kun butero.	Minä syön paahtoleivän voin kanssa.
Mi manĝas rostpanon kun butero kaj konfitaĵo.	Minä syön paahtoleivän voin ja hillon kanssa.
Mi manĝas sandviĉon.	Minä syön kerrosvoileivän.
Mi manĝas sandviĉon kun margarino.	Minä syön kerrosvoileivän voin kanssa.
Mi manĝas sandviĉon kun margarino kaj tomatoj.	Minä syön kerrosvoileivän voin ja tomaatin kanssa.
Ni bezonas panon kaj rizon.	Me tarvitsemme leipää ja riisiä.
Ni bezonas fiŝon kaj bifstekojn.	Me tarvitsemme kalaa ja pihvejä.
Ni bezonas picon kaj spagetojn.	Me tarvitsemme pitsaa ja spagettia.
Kion alian ni bezonas?	Mitä me vielä tarvitsemme?
Ni bezonas karotojn kaj tomatojn por la supo.	Me tarvitsemme porkkanoita ja tomaatteja keittoa varten.
Kie estas superbazaro?	Missä on supermarketti?

La vortoj kaj la vortprovizo

Ĉiu lingvo havas sian propran vortprovizon. Ĝin konsistigas difinita nombro da vortoj. Vorto estas memstara lingva unuo. Vortoj ĉiam havas memstaran signifon. Tio diferencigas ilin de sonoj aŭ silaboj. La nombro de vortoj varias laŭ ĉiu lingvo. La angla havas ekzemple tre multajn vortojn. Ĝin oni eĉ konsideras kiel la Tutmonda Ĉampiono en la kategorio vortprovizo. En la angla supozeble estus hodiaŭ pli ol unu miliono da vortoj. En la Oxford English Dictionary eĉ nombriĝas pli ol 600 000 vortoj. La ĉina, la hispana aŭ la rusa havas multe malpli. La vortprovizo de lingvo ankaŭ dependas de ĝia historio. La anglan influis multaj lingvoj kaj kulturoj. Tio konsiderinde kreskigis la anglan vortprovizon. Sed ankaŭ hodiaŭ pli kaj pli grandiĝas la angla vortprovizo. La fakuloj taksas ke 15 novaj vortoj ĉiutage aldoniĝas. Tiuj venas ĉefe el la kampo de la novaj amaskomunikiloj. La sciencajn fakajn terminojn oni tie ne enkalkulas. Ĉar la nura ĥemia faka terminaro ampleksas milojn da vortoj. En preskaŭ ĉiuj lingvoj la longajn vortojn oni pli malofte uzas ol la mallongajn. Kaj la plej multaj parolantoj uzas nur tre malmultajn vortojn. Tial ni distingas inter la aktiva kaj la pasiva vortprovizo. La pasiva vortprovizo enhavas vortojn kiujn ni komprenas. Sed ilin ni ne uzas aŭ nur tre malofte. La aktiva vortprovizo ampleksas vortojn kiujn ni regule uzas. Por simplaj konversacioj aŭ tekstoj sufiĉas jam malmultaj vortoj. En la angla oni bezonas por tio nur ĉirkaŭ 400 vortojn kaj 40 verbojn. Do ne maltrankviliĝu se via vortprovizo estas limigita!