esperanto » estona | 58 [kvindek ok] | Korpopartoj

58 [viiskümmend kaheksa] Kehaosad

Mi desegnas viron.	Ma joonistan meest.
Unue la kapon.	Esiteks pea.
La viro surhavas ĉapelon.	Mees kannab mütsi.
La haroj ne videblas.	Juukseid ei ole näha.
Ankaŭ la oreloj ne videblas.	Kõrvu ei ole samuti näha.
Ankaŭ la dorso ne videblas.	Selga ei ole ka näha.
Mi desegnas la okulojn kaj la buŝon.	Ma joonistan silmad ja suu.
La viro dancas kaj ridas.	Mees tantsib ja naerab.
La viro havas longan nazon.	Mehel on pikk nina.
Li portas lambastonon en siaj manoj.	Ta kannab keppi käes.
Li surhavas ankaŭ koltukon ĉirkaŭ sia kolo.	Ta kannab ka salli ümber kaela.
Vintras kaj malvarmas.	On talv ja külm.
La brakoj estas muskolaj.	Käed on tugevad.
La gamboj ankaŭ estas muskolaj.	Jalad on samuti tugevad.
La viro estas el neĝo.	See mees on lumest.
Li surhavas nek pantalonon nek mantelon.	Ta ei kanna pükse ega mantlit.
Sed la viro ne frostiĝas.	Kuid see mees ei külmeta.
Li estas neĝhomo.	Ta on lumemees.

Ĉu ekzistas universala gramatiko?

Kiam ni lernas lingvon, ni ankaŭ lernas ĝian gramatikon. Tio estas aŭtomata procezo ĉe la infanoj lernantaj sian gepatran lingvon. Ili ne rimarkas ke sia cerbo lernas multajn malsamajn regulojn. Malgraŭ tio, ili dekomence ĝuste lernas sian gepatran lingvon. Ĉar ekzistas multaj lingvoj, ekzistas ankaŭ multaj gramatikoj. Sed ĉu ankaŭ ekzistas universala gramatiko? Tiu demando delonge okupas la sciencon. Novaj esploroj povus alporti respondon al ĝi. Ĉar la cerbesploristoj faris interesan malkovron. Ili lernigis gramatikajn regulojn al subjektoj. Tiuj subjektoj estis lingvolernantoj. Ili lernis la japanan aŭ la italan. La duonon de la gramatikaj reguloj oni tute inventis. Sed tion la subjektoj ne sciis. Post la lerno oni prezentis frazojn al la lernantoj. La subjektoj devis prijuĝi la korektecon de la frazoj. Dum ili plenumis la taskon, oni analizis ilian cerbon. Tio signifas ke la esploristoj mezuris la cerban aktivecon. Ili tiel povis kontroli kiel la cerbo reagis al la frazoj. Kaj ŝajnas ke nia cerbo rekonas la gramatikojn! Dum la paroltraktiĝo iuj cerbaj areoj estas aktivaj. Al ili apartenas la Broca-areo. Ĝi troviĝas en la maldekstra encefalo. Kiam la lernantoj traktis la verajn regulojn, ĝi estis tre aktiva. Sed la aktiveco konsiderinde malkreskis kaze de la inventitaj reguloj. Eblus do ke ĉiuj gramatikoj havas la saman bazon. Ili tiam sekvus la samajn principojn. Kaj tiuj principoj estus ĉe ni denaskaj…