esperanto » estona | 40 [kvardek] | Demandi pri la vojo

40 [nelikümmend] Tee küsimine

Pardonu min!	Vabandage!
Ĉu vi povas helpi min?	Saate te mind aidata?
Kie estas bona restoracio apude?	Kus on siin hea restoran?
Ĉeangule iru maldekstren.	Minge vasakule ümber nurga.
Poste iome iru rekte antaŭen.	Minge seejärel veidi maad otse.
Poste iru cent metrojn dekstren.	Minge siis sada meetrit paremale.
Vi povas ankaŭ preni la buson.	Te võite ka bussiga minna.
Vi povas ankaŭ preni la tramon.	Te võite ka trammiga minna.
Vi povas ankaŭ simple sekvi min aŭte.	Te võite ka minu järel sõita.
Kiel mi atingu la futbalstadionon?	Kuidas saan ma jalgpallistaadionile?
Transiru la ponton!	Ületage sild!
Traveturu la tunelon!	Sõitke läbi tunneli!
Veturu ĝis la tria trafiklumo.	Sõitke kolmanda foorini.
Poste turnu dekstren en la unuan straton.	Pöörake seejärel esimesele tänavale paremal.
Poste veturu rekte antaŭen tra la sekvanta vojkruciĝo.	Sõitke siis otse üle järgmise ristmiku.
Pardonu min, kiel mi atingu la flughavenon?	Vabandage, kuidas ma jõuan lennujaama?
Plej bone estas, se vi prenas la metroon.	Parem oleks, kui te metrooga läheksite.
Simple veturu ĝis la lasta haltejo.	Sõitke lihtsalt lõppjaamani.

Rapidaj lingvoj, malrapidaj lingvoj

Estas pli ol 6000 malsamaj lingvoj en la mondo. Sed ĉiuj havas la saman funkcion. Ili helpas nin interŝanĝi informojn. Tio okazas diverse en ĉiu lingvo. Ĉar ĉiu lingvo funkcias laŭ siaj propraj reguloj. Ankaŭ la parolrapido diferencas. Tion pruvis lingvistoj en diversaj esploroj. Oni tiucele tradukis mallongajn tekstojn en plurajn lingvojn. Tiujn tekstojn oni poste legigis al desnaskaj parolantoj. La rezulto klaris. La japana kaj la hispana estas la plej rapidaj lingvoj. En tiuj lingvoj oni parolas po 8 silaboj sekunde. La ĉinoj parolas konsiderinde pli malrapide. Ili atingas nur po 5 silaboj sekunde. La rapideco dependas de la komplekseco de la silaboj. Kiam la silaboj estas kompleksaj, oni bezonas pli da tempo por paroli. La germana enhavas ekzempe po 3 sonojn silabe. Ĝin oni do parolas relative malrapide. Sed rapide paroli ne signifas ankaŭ multon komuniki. Tute male! Rapide prononcitaj silaboj enhavas nur malmulte da informo. Kvankam la japanoj do rapide parolas, ili transportas malmulte da enhavo. La ‘malrapida’ ĉina aliflanke esprimas multon per malmultaj vortoj. Ankaŭ la anglaj silaboj enhavas multe da informo. Estas interese ke la pristuditaj lingvoj havas preskaŭ la saman efikecon. Tio signifas ke kiu pli rapide parolas, tiu multon komunikas. Kaj kiu pli rapide parolas, tiu pli da vortoj bezonas. Je la fino ĉiuj do samtempe atingas la celon.