esperanto » kataluna | 65 [sesdek kvin] | Neado 2

65 [seixanta-cinc] Negació 2

Ĉu la ringo multekostas?	És car l’anell?
Ne, ĝi kostas nur cent eŭrojn.	No, només costa cent euros.
Sed mi havas nur kvindek.	Però només en tinc cinquanta.
Ĉu vi jam pretas?	Has acabat?
Ne, ankoraŭ ne.	No, encara no.
Sed mi baldaŭ pretos.	Però aviat acabo.
Ĉu vi ŝatus pli da supo?	Vols més sopa?
Ne, mi ne volas pli.	No, ja no en vull.
Sed plian glaciaĵon.	Però un altre gelat.
Ĉu de longe vi loĝas ĉi-tie?	Que fa gaire que vius aquí?
Ne, de nur unu monato.	No, només un mes.
Sed mi jam konas multajn homojn.	Però ja conec un munt de gent.
Ĉu vi veturos hejmen morgaŭ?	Vas a casa demà?
Ne, nur ĉi-tiun semajnfinon.	No, només els caps de setmana.
Sed mi jam revenos dimanĉon.	Però ja torno diumenge.
Ĉu via filino estas plenkreska?	La teva filla ja és major d’edat?
Ne, ŝi estas nur deksepjara.	No, té només disset anys.
Sed ŝi jam havas koramikon.	Però ja té xicot.

La genetika mutacio ebligas paroli

El ĉiuj surteraj vivaĵoj, nur la homo kapablas paroli. Tio diferencigas lin de la bestoj kaj kreskaĵoj. Kompreneble ankaŭ la bestoj kaj la kreskaĵoj komunikas inter si. Ili tamen ne regas kompleksan silaban lingvon. Sed kial la homo kapablas paroli? Paroli bezonigas difinitajn organajn atributojn. Tiuj korpaj trajtoj troviĝas nur en la homo. Sed ne estas evidente ke ilin evoluigis li. En la evoluhistorio nenio okazas nenial. La homo iam ekparolis. Oni ankoraŭ ne scias kiam ekzakte tio okazis. Sed devas okazinti io doninta la parolkapablon al la homo. La esploristoj kredas ke pri tio respondecas genetika mutacio. La antropologoj komparis la genetikan heredaĵon de diversaj vivaĵoj. Sciatas ke difinita geno influas la parolkapablon. La homoj en kiuj ĝi estas difektita havas parolproblemojn. Ili ne povas bone esprimiĝi kaj malpli bone komprenas vortojn. Tiun genon oni pristudis en la homo, la simioj kaj la musoj. En la homoj kaj la ŝimpanzoj ĝi tre similas. Nur du diferencetoj distingeblas. Sed tiuj diferencoj rimarkeblas en la cerbo. Kune kun aliaj genoj ili influas iujn cerbajn aktivecojn. Tio kapabligas la homon paroli kaj ne la simion. La enigmo de la homa lingvo do ankoraŭ ne estas solvita. Ĉar ne sufiĉas la nura genetika mutacio por kapabli paroli. La esploristoj enplantis la homan genan variaĵon en musojn. Tio ne kapabligis tiujn paroli... Sed ilia bleketo alie sonis!