esperanto » belorusa | 73 [sepdek tri] | rajti fari ion

73 [семдзесят тры] штосьці магчы

73 [semdzesyat try] shtos’tsі magchy

Ĉu vi jam rajtas stiri aŭton?	Табе ўжо можна кіраваць аўтамабілем?; Tabe uzho mozhna kіravats’ autamabіlem?
Ĉu vi jam rajtas trinki alkoholon?	Табе ўжо можна піць алкагольныя напоі?; Tabe uzho mozhna pіts’ alkagol’nyya napoі?
Ĉu vi jam rajtas sole veturi eksterlanden?	Табе ўжо можна аднаму ездзіць за мяжу?; Tabe uzho mozhna adnamu yezdzіts’ za myazhu?
rajti	магчы; magchy
Ĉu ni rajtas fumi ĉi-tie?	Нам можна тут курыць?; Nam mozhna tut kuryts’?
Ĉu oni rajtas fumi ĉi-tie?	Тут можна курыць?; Tut mozhna kuryts’?
Ĉu oni rajtas pagi per kreditkarto?	Можна заплаціць крэдытнай картай?; Mozhna zaplatsіts’ kredytnay kartay?
Ĉu oni rajtas pagi per ĉeko?	Можна заплаціць чэкам?; Mozhna zaplatsіts’ chekam?
Ĉu oni rajtas pagi nur kontante?	Можна заплаціць толькі гатоўкай?; Mozhna zaplatsіts’ tol’kі gatoukay?
Ĉu mi rajtas nur telefoni?	Можна, я зараз патэлефаную?; Mozhna, ya zaraz patelefanuyu?
Ĉu mi rajtas nur demandi ion?	Можна, я нешта запытаюся?; Mozhna, ya neshta zapytayusya?
Ĉu mi rajtas nur diri ion?	Можна, я нешта скажу?; Mozhna, ya neshta skazhu?
Li ne rajtas dormi en la parko.	Яму нельга спаць у парку.; Yamu nel’ga spats’ u parku.
Li ne rajtas dormi en la aŭto.	Яму нельга спаць у аўтамабілі.; Yamu nel’ga spats’ u autamabіlі.
Li ne rajtas dormi en la stacidomo.	Яму нельга спаць на вакзале.; Yamu nel’ga spats’ na vakzale.
Ĉu ni rajtas sidiĝi?	Нам можна тут сесці?; Nam mozhna tut sestsі?
Ĉu ni rajtas havi la menuon?	Мы можам атрымаць меню?; My mozham atrymats’ menyu?
Ĉu ni rajtas pagi aparte?	Мы можам заплаціць паасобку?; My mozham zaplatsіts’ paasobku?

Gepatra lingvo = emocia, fremda lingvo = racia?

Kiam ni lernas fremdajn lingvojn, ni stimulas nian cerbon. Nia penso modifiĝas per nia lerno. Ni iĝas pli kreemaj kaj pli fleksiĝemaj. Por la plurlingvuloj pli facilas ankaŭ pli komplekse pensi. Oni lernante trejnas la memoron. Ju pli ni lernas, des pli bone tio funkcias. Kiu multajn lingvojn lernis, tiu ankaŭ aliajn aferojn pli rapide lernas. Li pli longe koncentrite povas cerbumi pri temo. Tial li pli rapide solvas problemojn. La plurlingvuloj povas ankaŭ pli bone decidiĝi. Sed kiel ili decidiĝas ankaŭ dependas de la lingvoj. La lingvo per kiu ni pensas influas niajn decidojn. Psiĥologoj pristudis plurajn subjektojn esplorcele. Ĉiuj subjektoj estis dulingvaj. Krom sian gepatran lingvon ili ankaŭ parolis alian lingvon. La subjektoj devis prirespondi demandon. La demando temis pri la solvo de problemo. La subjektoj devis elekti inter du opcioj. Unu opcio estis konsiderinde pli riska ol la alia. La subjektoj devis prirespondi la demandon ambaŭlingve. Kaj la respondoj ŝanĝiĝis kiam la lingvoj ŝanĝiĝis! Parolante sian gepatran lingvon, la subjektoj elektis la riskon. Sed en la fremda lingvo ili decidiĝis por la sekura opcio. Post tiu eksperimento la subjektoj ankaŭ devis veti. Ankaŭ tiuokaze montriĝis klara diferenco. Uzante la fremdan lingvon ili estis pli prudentaj. La esploristoj supozas ke ni fremdlingve pli koncentritas. Ni tial ne emocie sed racie faras decidojn...