esperanto » adiga | 83 [okdek tri] | Is-tempo 3

83 [тIокIиплIырэ щырэ] БлэкIыгъэ шъуашэр 3

83 [tIokIiplIyrje shhyrje] BljekIygje shuashjer 3

telefoni	телефонымкIэ гущыIэн; telefonymkIje gushhyIjen
Mi telefonis.	Сэ телефонымкIэ сытеуагъ.; Sje telefonymkIje syteuag.
Mi telefonis la tutan tempon.	Сэ ренэу телефонымкIэ сыгущыIэщтыгъ.; Sje renjeu telefonymkIje sygushhyIjeshhtyg.
demandi	кIэупчIэн; kIjeupchIjen
Mi demandis.	Сэ сыкIэупчIагъ.; Sje sykIjeupchIag.
Mi ĉiam demandis.	Сэ ренэу сыкIэупчIэщтыгъ.; Sje renjeu sykIjeupchIjeshhtyg.
rakonti	къэIотэн; kjeIotjen
Mi rakontis.	Сэ къэсIотагъ.; Sje kjesIotag.
Mi rakontis la tutan historion.	Сэ къэбарыр зэкIэ къэсIотагъ.; Sje kjebaryr zjekIje kjesIotag.
studi	зэгъэшIэн; zjegjeshIjen
Mi studis.	Сэ зэзгъэшIагъэ.; Sje zjezgjeshIagje.
Mi studis la tutan vesperon.	Сэ пчыхьэ реным зэзгъэшIагъэ.; Sje pchyh'je renym zjezgjeshIagje.
labori	Iоф шIэн / лэжьэн; Iof shIjen / ljezh'jen
Mi laboris.	Сэ Iоф сшIагъэ.; Sje Iof sshIagje.
Mi laboris la tutan tagon.	Сэ мэфэ реным Iоф сшIагъэ; Sje mjefje renym Iof sshIagje
manĝi	шхэн; shhjen
Mi manĝis.	Сэ сышхагъ.; Sje syshhag.
Mi manĝis la tutan manĝon.	Сэ зэкIэри сшхыгъэ.; Sje zjekIjeri sshhygje.

La afrikaj lingvoj

En Afriko parolatas multegaj malsamaj lingvoj. Neniu alia kontinento havas tiom da malsamaj lingvoj. La diverseco de la afrikaj lingvoj impresas. La nombron de afrikaj lingvoj oni taksas je ĉirkaŭ 2000. Sed ĉiuj tiuj lingvoj ne similas! Tute male, ili ofte estas eĉ plene malsamaj! La lingvoj de Afriko apartenas al kvar malsamaj lingvaj familioj. Iuj afrikaj lingvoj havas tutmonde unikajn karakterizaĵojn. Estas ekzemple sonoj ne imiteblaj de eksterlandanoj. En Afriko, la landaj limoj ne ĉiam estas ankaŭ la lingvaj limoj. En iuj regionoj estas multegaj malsamaj lingvoj. En Tanzanio parolatas ekzemple lingvoj el ĉiuj kvar familioj. La afrikansa konsistigas escepton inter la afrikaj lingvoj. Tiu lingvo estiĝis koloniepoke. Tiuepoke renkontiĝis homoj el diversaj kontinentoj. Ili venis el Afriko, Eŭropo kaj Azio. Tiu kontakta situacio ebligis la evoluon de nova lingvo. La afrikansa montras influojn el multaj lingvoj. Sed tiu lingvo plej proksime parencas kun la nederlanda. Hodiaŭ, la afrikansa parolatas precipe en Sudafriko kaj Namibio. La plej eksterordinara afrika lingvo estas la pertambura lingvo. Teorie ĉiu mesaĝo sendeblas per tamburoj. La lingvoj dissendataj per tamburoj estas tonaj lingvoj. La signifo de la vortoj aŭ silaboj dependas de la tonaltoj. Tio signifas ke la tonojn oni devas pertambure imiti. La pertamburan lingvon oni komprenas en Afriko ekde la infanaĝo. Kaj ĝi tre efikas… La pertambura lingvo aŭdeblas ĝis distanco de 12 kilometroj!