esperanto » adiga | 5 [kvin] | Landoj kaj lingvoj

5 [тфы] Хэгъэгухэр ыкIи бзэхэр

5 [tfy] Hjegjeguhjer ykIi bzjehjer

Johano estas el Londono.	Джон Лондон щыщ.; Dzhon London shhyshh.
Londono situas en Britujo.	Лондон Инджылызым щыI.; London Indzhylyzym shhyI.
Li parolas la anglan.	Ар (хъулъфыгъ) инджылызыбзэкIэ мэгущыIэ.; Ar (hulfyg) indzhylyzybzjekIje mjegushhyIje.
Maria estas el Madrido.	Марие Мадрид щыщ.; Marie Madrid shhyshh.
Madrido situas en Hispanujo.	Мадрид Испанием щыI.; Madrid Ispaniem shhyI.
Ŝi parolas la hispanan.	Ар (бзылъфыгъ) испаныбзэкIэ мэгущыIэ.; Ar (bzylfyg) ispanybzjekIje mjegushhyIje.
Petro kaj Marta estas el Berlino.	Пётррэ Мартэрэ Берлин щыщых.; Pjotrrje Martjerje Berlin shhyshhyh.
Berlino situas en Germanujo.	Берлин Германием щыI.; Berlin Germaniem shhyI.
Ĉu ambaŭ vi parolas la germanan?	ШъуитIо нэмыцыбзэкIэ шъогущыIа?; ShuitIo njemycybzjekIje shogushhyIa?
Londono estas ĉefurbo.	Лондон къэлэ шъхьаI.; London kjelje shh'aI.
Madrido kaj Berlino ankaŭ estas ĉefurboj.	Мадриди Берлини ахэри къэлэ шъхьаIэх.; Madridi Berlini ahjeri kjelje shh'aIjeh.
Ĉefurboj estas grandaj kaj bruaj.	КъэлэшъхьаIэхэр иных ыкIи бырсырых.; Kjeljeshh'aIjehjer inyh ykIi byrsyryh.
Francujo situas en Eŭropo.	Франциер Европэм щыI.; Francier Evropjem shhyI.
Egiptujo situas en Afriko.	Мысыр Африкэм щыI.; Mysyr Afrikjem shhyI.
Japanujo situas en Azio.	Япониер Азием щыI.; Japonier Aziem shhyI.
Kanado situas en Nordameriko.	Канадэр Темыр Америкэм щыI.; Kanadjer Temyr Amerikjem shhyI.
Panamo situas en Centrameriko.	Панамэр Гупчэ Америкэм щыI.; Panamjer Gupchje Amerikjem shhyI.
Brazilo situas en Sudameriko.	Бразилиер Къыблэ Америкэм щыI.; Brazilier Kyblje Amerikjem shhyI.

Penso kaj lingvo

Nia penso ankaŭ dependas de nia lingvo. Kiam ni pensas, ni ‘parolas’ kun ni mem. Nia lingvo do influas nian vidpunkton pri aferoj. Sed ĉu ni povas pensi la samon malgraŭ malsamaj lingvoj? Aŭ ĉu ni alie pensas ĉar ni alie parolas? Ĉiu popolo havas sian propran vortprovizon. En kelkaj lingvoj mankas iuj vortoj. Estas popoloj, kiuj ne distingas la verdan disde la blua. La parolantoj uzas la saman vorton por ambaŭ koloroj. Kaj ili rekonas la kolorojn pli malbone ol aliaj popoloj. Ili ne kapablas identigi kolornuancojn kaj kolormiksojn. La parolantoj havas problemojn por priskribi la kolorojn. Aliaj lingvoj havas nur tre malmultajn numeralojn. Iliaj parolantoj multe pli malbone kalkulas. Estas ankaŭ lingvoj, kiuj ne konas dekstron kaj maldekstron . Tie la homoj parolas pri nordo kaj sudo, okcidento kaj oriento. Ili kapablas geografie tre bone orientiĝi. Sed ili ne komprenas la terminojn dekstro kaj maldekstro . Kompreneble ne nur nia lingvo influas nian penson. Ankaŭ nia medio kaj nia ĉiutageco markas niajn pensojn. Kiun rolon do ludas la lingvo? Ĉu ĝi limigas nian penson? Aŭ ĉu ni havas vortojn nur por tio, kion ni pensas? Kio estas kaŭzo, kio estas efekto? Ĉiuj ĉi demandoj restas senrespondaj. Ili okupas cerbesploristojn kaj lingvistojn. Sed la temo koncernas nin ĉiujn. Vi estas tio, kion vi parolas?!