Shqip » Esperanto | 56 [pesёdhjetёegjashtё] | Ndjenjat

56 [kvindek ses] Sentoj

Kam qejf	emi
Ne kemi qejf.	Ni emas.
S’kemi qejf.	Ni ne emas.
Tё kesh frikё	timi
Kam frikё.	Mi timas.
Nuk kam frikё.	Mi ne timas.
Tё kesh kohё.	havi tempon
Ai ka kohё.	Li havas tempon.
Ai s’ka kohё.	Li ne havas tempon.
Tё jesh i mёrzitur	enui
Ajo ёshtё e mёrzitur.	Ŝi enuas.
Ajo nuk ёshtё e mёrzitur.	Ŝi ne enuas.
Tё kesh uri.	malsati
A keni uri?	Ĉu vi malsatas?
Nuk keni uri?	Ĉu vi ne malsatas?
Kam etje.	soifi
Ju keni etje.	Ĉu vi soifas?
Ju nuk keni etje.	Ĉu vi ne soifas?

Gjuha e të parëve tanë

Gjuhëtarët mund të studiojnë gjuhë moderne. Për këtë përdoren metoda të ndryshme. Por, si kanë folur njerëzit mijëra vjet më parë? T'i përgjigjesh kësaj pyetje është shumë më e vështirë. Megjithëse studiuesit kanë bërë kërkime për vite me rradhë. Ata duan të zbulojnë sesi kanë folur njerëzit më parë. Për këtë qëllim, ata përpiqen të rindërtojnë format e vjetra gjuhësore. Kohët e fundit, studiuesit amerikanë kanë bërë një zbulim emocionues. Ata kanë analizuar më tepër se 2000 gjuhë. Mbi të gjitha, ata u përqëndruan në analizën e strukturës së fjalive të gjuhëve. Rezultati i studimit ishte shumë interesant. Përafërsisht gjysma e gjuhëve të studiuara kishin një strukturë të tipit S-O-V. Pra vlen parimi: kryefjalë, kundrinor, folje. Më shumë se 700 gjuhë ndjekin modelin S-V-O. Rreth 160 gjuhë funksionojnë sipas sistemit V-S-O. Vetëm rreth 40 gjuhë përdorin modelin V-O-S. 120 gjuhë shfaqin forma të përziera. O-V-S dhe O-S-V janë sisteme vërtet të rralla. Shumica e gjuhëve të analizuara përdorin parimin S-O-V. Ku përfshihen për shembull, persishtja, japonishtja dhe turqishtja. Shumica e gjuhëve të gjalla ndjekin modelin S-V-O. Kjo strukturë e fjalive mbizotëron sot në familjen e gjuhëve indo-evropiane. Studiuesit besojnë se modeli S-O-V është përdorur më herët. Të gjitha gjuhët bazohen në këtë sistem. Më pas gjuhët ndryshuan. Sesi ndodhi, kjo nuk dihet ende. Sidoqoftë, ndryshimi i strukturës së fjalisë duhet të ketë pasur një arsye. Sepse gjatë evolucionit mbizotëron vetëm ajo që ka përparësi...