esperanto » hungara | 81 [okdek unu] | Is-tempo 1

81 [nyolcvanegy] Múlt 1

skribi	írni
Li skribis leteron.	Ő (férfi) egy levelet írt.
Kaj ŝi skribis karton.	És ő (nő) egy képeslapot írt.
legi	olvasni
Li legis revuon.	Ő (férfi) egy magazint olvasott.
Kaj ŝi legis libron.	És ő (nő) egy könyvet olvasott.
preni	venni
Li prenis cigaredon.	Ő vett egy cigarettát.
Ŝi prenis pecon da ĉokolado.	Ő vett egy darab csokoládét.
Li estis malfidela, sed ŝi estis fidela.	Ő (férfi) hűtlen volt, de ő (nő) hűséges volt.
Li estis maldiligenta, sed ŝi estis diligenta.	Ő (férfi) lusta volt, de ő (nő) szorgalmas volt.
Li estis malriĉa, sed ŝi estis riĉa.	Ő (férfi) szegény volt, de ő (nő) gazdag volt.
Li ne havis monon, sed male ŝuldojn.	Nem pénze volt, hanem adóssága.
Li ne estis bonŝanca, sed male malbonŝanca.	Nem szerencséje volt, hanem pechje.
Li ne havis sukceson, sed male malsukceson.	Nem sikere volt, hanem kudarca.
Li ne estis kontenta, sed male malkontenta.	Nem volt elégedett, hanem elégedetlen.
Li ne estis feliĉa, sed male malfeliĉa.	Nem volt szerencsés, hanem szerencsétlen.
Li ne estis simpatia, sed male malsimpatia.	Nem volt szimpatikus, hanem antipatikus.

La historio de la lingviko

La lingvoj ĉiam fascinis la homojn. La historio de la lingviko tial tre longas. La lingviko estas la sistema studo de la lingvo. Jam antaŭ jarmiloj la homoj cerbumis pri la lingvo. Malsamaj kulturoj tiuokaze evoluigis malsamajn sistemojn. Tiel estiĝis malsamaj priskriboj de lingvoj. La hodiaŭa lingviko baziĝas sur antikvaj teorioj. Multaj tradicioj fondiĝis aparte en Grekujo. Sed la plej malnova konata prilingva verko originas el Barato. Ĝin skribis la gramatikisto Śākaṭāyana antaŭ ĉirkaŭ 3000 jaroj. En la antikva epoko, filozofoj kiaj Platono okupiĝis pri lingvoj. Romiaj verkistoj poste plu evoluigis siajn teoriojn. Ankaŭ la araboj evoluigis siajn proprajn tradiciojn en la 8a jarcento. Iliaj verkoj jam montras precizajn priskribojn de la araba lingvo. En la moderna epoko, oni precipe volis esplori la originon de la lingvo. La kleruloj aparte interesiĝis pri la historio de la lingvo. En la 18a jarcento, oni komencis kompari la lingvojn inter si. Tiele, oni volis kompreni kiel la lingvoj evoluas. Oni pli malfrue koncentriĝis je lingvoj kiel sistemo. Kiel la lingvoj funkcias estis la centra demando. Hodiaŭ ekzistaj multaj direktoj ene de la lingviko. Ekde la 50aj jaroj disvolviĝis multaj novaj fakoj. Ilin foje forte influas aliaj sciencoj. Ekzemple, la psiĥolingviko aŭ la interkultura komunikado. La pli novaj lingvikaj skoloj estas tre specialigitaj. Ekzemplo de tio estas la inista lingviko. La historio de la lingviko do pluas... Tiom longe kiom estos lingvoj, la homoj cerbumos pri ili!