esperanto » franca | 81 [okdek unu] | Is-tempo 1

81 [quatre-vingt-un] Passé 1

skribi	écrire
Li skribis leteron.	Il écrivait une lettre.
Kaj ŝi skribis karton.	Et elle écrivait une carte.
legi	lire
Li legis revuon.	Il lisait un magazine.
Kaj ŝi legis libron.	Et elle lisait un livre.
preni	prendre
Li prenis cigaredon.	Il prenait une cigarette.
Ŝi prenis pecon da ĉokolado.	Elle prenait un morceau de chocolat.
Li estis malfidela, sed ŝi estis fidela.	Alors qu’il était infidèle, elle était fidèle.
Li estis maldiligenta, sed ŝi estis diligenta.	Alors qu’il était paresseux, elle était diligente.
Li estis malriĉa, sed ŝi estis riĉa.	Alors qu’il était pauvre, elle était riche.
Li ne havis monon, sed male ŝuldojn.	Il n’avait pas d’argent, mais au contraire des dettes.
Li ne estis bonŝanca, sed male malbonŝanca.	Il n’avait pas de chance, mais au contraire de la malchance.
Li ne havis sukceson, sed male malsukceson.	Il n’avait pas de succès, mais au contraire des échecs.
Li ne estis kontenta, sed male malkontenta.	Il n’était pas heureux, mais au contraire malheureux.
Li ne estis feliĉa, sed male malfeliĉa.	Il n’était pas chanceux, mais au contraire malchanceux.
Li ne estis simpatia, sed male malsimpatia.	Il n’était pas sympathique, mais au contraire antipathique.

La historio de la lingviko

La lingvoj ĉiam fascinis la homojn. La historio de la lingviko tial tre longas. La lingviko estas la sistema studo de la lingvo. Jam antaŭ jarmiloj la homoj cerbumis pri la lingvo. Malsamaj kulturoj tiuokaze evoluigis malsamajn sistemojn. Tiel estiĝis malsamaj priskriboj de lingvoj. La hodiaŭa lingviko baziĝas sur antikvaj teorioj. Multaj tradicioj fondiĝis aparte en Grekujo. Sed la plej malnova konata prilingva verko originas el Barato. Ĝin skribis la gramatikisto Śākaṭāyana antaŭ ĉirkaŭ 3000 jaroj. En la antikva epoko, filozofoj kiaj Platono okupiĝis pri lingvoj. Romiaj verkistoj poste plu evoluigis siajn teoriojn. Ankaŭ la araboj evoluigis siajn proprajn tradiciojn en la 8a jarcento. Iliaj verkoj jam montras precizajn priskribojn de la araba lingvo. En la moderna epoko, oni precipe volis esplori la originon de la lingvo. La kleruloj aparte interesiĝis pri la historio de la lingvo. En la 18a jarcento, oni komencis kompari la lingvojn inter si. Tiele, oni volis kompreni kiel la lingvoj evoluas. Oni pli malfrue koncentriĝis je lingvoj kiel sistemo. Kiel la lingvoj funkcias estis la centra demando. Hodiaŭ ekzistaj multaj direktoj ene de la lingviko. Ekde la 50aj jaroj disvolviĝis multaj novaj fakoj. Ilin foje forte influas aliaj sciencoj. Ekzemple, la psiĥolingviko aŭ la interkultura komunikado. La pli novaj lingvikaj skoloj estas tre specialigitaj. Ekzemplo de tio estas la inista lingviko. La historio de la lingviko do pluas... Tiom longe kiom estos lingvoj, la homoj cerbumos pri ili!