esperanto » ĉeĥa | 40 [kvardek] | Demandi pri la vojo

40 [čtyřicet] Ptáme se na cestu

Pardonu min!	Promiňte!
Ĉu vi povas helpi min?	Můžete mi pomoci?
Kie estas bona restoracio apude?	Kde je tady nějaká dobrá restaurace?
Ĉeangule iru maldekstren.	Na rohu zahněte doleva.
Poste iome iru rekte antaŭen.	Pak běžte kousek rovně.
Poste iru cent metrojn dekstren.	A potom běžte sto metrů doprava.
Vi povas ankaŭ preni la buson.	Můžete jet i autobusem.
Vi povas ankaŭ preni la tramon.	Můžete jet i tramvají.
Vi povas ankaŭ simple sekvi min aŭte.	Můžete jet za mnou.
Kiel mi atingu la futbalstadionon?	Jak se dostanu k fotbalovému stadiónu?
Transiru la ponton!	Přejeďte přes most!
Traveturu la tunelon!	Projeďte tunelem!
Veturu ĝis la tria trafiklumo.	Jeďte ke třetímu semaforu.
Poste turnu dekstren en la unuan straton.	Potom odbočte na první doprava.
Poste veturu rekte antaŭen tra la sekvanta vojkruciĝo.	Pak projeďte rovně nejbližší křižovatku.
Pardonu min, kiel mi atingu la flughavenon?	Promiňte, jak se dostanu na letiště?
Plej bone estas, se vi prenas la metroon.	Nejlepší bude, když pojedete metrem.
Simple veturu ĝis la lasta haltejo.	Jeďte na konečnou.

Rapidaj lingvoj, malrapidaj lingvoj

Estas pli ol 6000 malsamaj lingvoj en la mondo. Sed ĉiuj havas la saman funkcion. Ili helpas nin interŝanĝi informojn. Tio okazas diverse en ĉiu lingvo. Ĉar ĉiu lingvo funkcias laŭ siaj propraj reguloj. Ankaŭ la parolrapido diferencas. Tion pruvis lingvistoj en diversaj esploroj. Oni tiucele tradukis mallongajn tekstojn en plurajn lingvojn. Tiujn tekstojn oni poste legigis al desnaskaj parolantoj. La rezulto klaris. La japana kaj la hispana estas la plej rapidaj lingvoj. En tiuj lingvoj oni parolas po 8 silaboj sekunde. La ĉinoj parolas konsiderinde pli malrapide. Ili atingas nur po 5 silaboj sekunde. La rapideco dependas de la komplekseco de la silaboj. Kiam la silaboj estas kompleksaj, oni bezonas pli da tempo por paroli. La germana enhavas ekzempe po 3 sonojn silabe. Ĝin oni do parolas relative malrapide. Sed rapide paroli ne signifas ankaŭ multon komuniki. Tute male! Rapide prononcitaj silaboj enhavas nur malmulte da informo. Kvankam la japanoj do rapide parolas, ili transportas malmulte da enhavo. La ‘malrapida’ ĉina aliflanke esprimas multon per malmultaj vortoj. Ankaŭ la anglaj silaboj enhavas multe da informo. Estas interese ke la pristuditaj lingvoj havas preskaŭ la saman efikecon. Tio signifas ke kiu pli rapide parolas, tiu multon komunikas. Kaj kiu pli rapide parolas, tiu pli da vortoj bezonas. Je la fino ĉiuj do samtempe atingas la celon.