esperanto » kataluna | 68 [sesdek ok] | granda - malgranda

68 [seixanta-vuit] gran - petit

granda kaj malgranda	gran i petit
La elefanto estas granda.	L’elefant és gran.
La muso estas malgranda.	El ratolí és petit.
malhela kaj hela	fosc i clar
La nokto estas malhela.	La nit és fosca.
La tago estas hela.	El dia és clar.
maljuna kaj juna	vell i jove
Nia avo estas tre maljuna.	El nostre avi és molt vell.
Antaŭ 70 jaroj li estis ankoraŭ juna.	Fa 70 anys encara era jove.
bela kaj malbela	bell i lleig
La papilio estas bela.	La papallona és bonica.
La araneo estas malbela.	L’aranya és lletja.
dika kaj maldika	gras i prim
Virino pezanta 100 kg estas dika.	Una dona de cent quilos és grassa.
Viro pezanta 50 kg estas maldika.	Un home de cinquanta quilos és prim.
multekosta kaj malmultekosta	car i barat
La aŭto estas multekosta.	El cotxe és car.
La gazeto estas malmultekosta.	El diari és barat.

Du lingvoj = du parolcerbareoj!

Ne malgravas por nia cerbo la momento kiam ni lernas lingvon. Ĉar ĝi havas plurajn konservejojn por malsamaj lingvoj. Ne ĉiuj de ni lernataj lingvoj kune konserviĝas. La de ni plenkreskule lernataj lingvoj havas sian propran konservejon. Tio signifas ke la cerbo traktas la novajn regulojn aliloke. Ili ne deponiĝas kune kun la gepatra lingvo. La dulingve kreskantaj homoj male uzas nur unu regionon. Tiun rezulton atingis pluraj esploroj. La neŭrosciencistoj pristudis diversajn subjektojn. Tiuj subjektoj flue parolis du lingvojn. Sed parto de la subjektoj kreskis ambaŭlingve. La alia parto male lernis la duan lingvon pli malfrue. La esploristoj povis mezuri la cerban aktivecon okaze de lingvaj testoj. Ili tiel vidis, kiuj cerbaj areoj laboras dum la testoj. Kaj ili vidis ke la ‘malfruaj’ lernantoj havas du parolcerbareojn! La esploristoj delonge jam supozis la realecon de tio. La cerbvunditoj aperigas malsamajn simptomojn. Cerba vundiĝo povas do konduki al parolproblemoj. La koncernatoj tiam povas la vortojn pli malbone prononci aŭ kompreni. Sed la dulingvaj akcidentviktimoj foje aperigas apartajn simptomojn. Iliaj parolproblemoj ne nepre ĉiam koncernas ambaŭ lingvojn. Se nur unu cerba regiono vundiĝis, la alia povas ankoraŭ funkcii. La pacientoj tiam parolas lingvon pli bone ol la alian. La du lingvojn oni ankaŭ malsamrapide relernas. Tio pruvas ke ambaŭ lingvoj ne samloke konservitas. Ĉar ili ne samtempe lernitis, ili formas du areojn. Ankoraŭ ne sciatas kiel precize nia cerbo administras plurajn lingvojn. Sed la novaj ekkonoj povus konduki al novaj lernaj strategioj...