esperanto » kataluna | 40 [kvardek] | Demandi pri la vojo

40 [quaranta] Demanar el camí

Pardonu min!	Perdoni!
Ĉu vi povas helpi min?	Que em podria ajudar?
Kie estas bona restoracio apude?	On hi ha un bon restaurant per aquí?
Ĉeangule iru maldekstren.	Giri a l’esquerra a la cantonada.
Poste iome iru rekte antaŭen.	Després continui una mica recte.
Poste iru cent metrojn dekstren.	Després vagi cent metres a la dreta.
Vi povas ankaŭ preni la buson.	També pot agafar l’autobús.
Vi povas ankaŭ preni la tramon.	També pot prendre el tramvia.
Vi povas ankaŭ simple sekvi min aŭte.	També em pot seguir en cotxe.
Kiel mi atingu la futbalstadionon?	Com vaig a l’estadi de futbol?
Transiru la ponton!	Travessi el pont!
Traveturu la tunelon!	Passi pel túnel!
Veturu ĝis la tria trafiklumo.	Vagi fins al tercer semàfor.
Poste turnu dekstren en la unuan straton.	Després prengui el primer carrer a la dreta.
Poste veturu rekte antaŭen tra la sekvanta vojkruciĝo.	Continui tot dret en el pròxim encreuament.
Pardonu min, kiel mi atingu la flughavenon?	Perdoni’m, com vaig a l’aeroport?
Plej bone estas, se vi prenas la metroon.	El millor és agafar el metro.
Simple veturu ĝis la lasta haltejo.	Continui fins a l’última estació.

Rapidaj lingvoj, malrapidaj lingvoj

Estas pli ol 6000 malsamaj lingvoj en la mondo. Sed ĉiuj havas la saman funkcion. Ili helpas nin interŝanĝi informojn. Tio okazas diverse en ĉiu lingvo. Ĉar ĉiu lingvo funkcias laŭ siaj propraj reguloj. Ankaŭ la parolrapido diferencas. Tion pruvis lingvistoj en diversaj esploroj. Oni tiucele tradukis mallongajn tekstojn en plurajn lingvojn. Tiujn tekstojn oni poste legigis al desnaskaj parolantoj. La rezulto klaris. La japana kaj la hispana estas la plej rapidaj lingvoj. En tiuj lingvoj oni parolas po 8 silaboj sekunde. La ĉinoj parolas konsiderinde pli malrapide. Ili atingas nur po 5 silaboj sekunde. La rapideco dependas de la komplekseco de la silaboj. Kiam la silaboj estas kompleksaj, oni bezonas pli da tempo por paroli. La germana enhavas ekzempe po 3 sonojn silabe. Ĝin oni do parolas relative malrapide. Sed rapide paroli ne signifas ankaŭ multon komuniki. Tute male! Rapide prononcitaj silaboj enhavas nur malmulte da informo. Kvankam la japanoj do rapide parolas, ili transportas malmulte da enhavo. La ‘malrapida’ ĉina aliflanke esprimas multon per malmultaj vortoj. Ankaŭ la anglaj silaboj enhavas multe da informo. Estas interese ke la pristuditaj lingvoj havas preskaŭ la saman efikecon. Tio signifas ke kiu pli rapide parolas, tiu multon komunikas. Kaj kiu pli rapide parolas, tiu pli da vortoj bezonas. Je la fino ĉiuj do samtempe atingas la celon.