esperanto » kataluna | 15 [dek kvin] | Fruktoj kaj nutraĵoj

15 [quinze] Fruites i aliments

Mi havas fragon.	(Jo) tinc una maduixa.
Mi havas kivon kaj melonon.	(Jo) tinc un kiwi i un meló.
Mi havas oranĝon kaj grapfrukton.	(Jo) tinc una taronja i una aranja.
Mi havas pomon kaj mangon.	(Jo) tinc una poma i un mango.
Mi havas bananon kaj ananason.	(Jo) tinc un plàtan / una banana i una pinya americana.
Mi faras fruktan salaton.	(Jo) faig una amanida de fruites.
Mi manĝas rostpanon.	(Jo) menjo una torrada de pa / una llesca de pa torrat.
Mi manĝas rostpanon kun butero.	(Jo) menjo una torrada de pa / una llesca de pa torrat amb mantega.
Mi manĝas rostpanon kun butero kaj konfitaĵo.	(Jo) menjo una torrada de pa / una llesca de pa torrat amb mantega i melmelada.
Mi manĝas sandviĉon.	(Jo) menjo un entrepà.
Mi manĝas sandviĉon kun margarino.	(Jo) menjo un entrepà amb margarina.
Mi manĝas sandviĉon kun margarino kaj tomatoj.	(Jo) menjo un entrepà amb margarina i tomàquet.
Ni bezonas panon kaj rizon.	Necessitem pa i arròs.
Ni bezonas fiŝon kaj bifstekojn.	Necessitem peix i bistecs.
Ni bezonas picon kaj spagetojn.	Necessitem pizza i espaguetis.
Kion alian ni bezonas?	Què més necessitem?
Ni bezonas karotojn kaj tomatojn por la supo.	Necessitem pastanagues i tomàquets per a la sopa.
Kie estas superbazaro?	On és el supermercat?

La vortoj kaj la vortprovizo

Ĉiu lingvo havas sian propran vortprovizon. Ĝin konsistigas difinita nombro da vortoj. Vorto estas memstara lingva unuo. Vortoj ĉiam havas memstaran signifon. Tio diferencigas ilin de sonoj aŭ silaboj. La nombro de vortoj varias laŭ ĉiu lingvo. La angla havas ekzemple tre multajn vortojn. Ĝin oni eĉ konsideras kiel la Tutmonda Ĉampiono en la kategorio vortprovizo. En la angla supozeble estus hodiaŭ pli ol unu miliono da vortoj. En la Oxford English Dictionary eĉ nombriĝas pli ol 600 000 vortoj. La ĉina, la hispana aŭ la rusa havas multe malpli. La vortprovizo de lingvo ankaŭ dependas de ĝia historio. La anglan influis multaj lingvoj kaj kulturoj. Tio konsiderinde kreskigis la anglan vortprovizon. Sed ankaŭ hodiaŭ pli kaj pli grandiĝas la angla vortprovizo. La fakuloj taksas ke 15 novaj vortoj ĉiutage aldoniĝas. Tiuj venas ĉefe el la kampo de la novaj amaskomunikiloj. La sciencajn fakajn terminojn oni tie ne enkalkulas. Ĉar la nura ĥemia faka terminaro ampleksas milojn da vortoj. En preskaŭ ĉiuj lingvoj la longajn vortojn oni pli malofte uzas ol la mallongajn. Kaj la plej multaj parolantoj uzas nur tre malmultajn vortojn. Tial ni distingas inter la aktiva kaj la pasiva vortprovizo. La pasiva vortprovizo enhavas vortojn kiujn ni komprenas. Sed ilin ni ne uzas aŭ nur tre malofte. La aktiva vortprovizo ampleksas vortojn kiujn ni regule uzas. Por simplaj konversacioj aŭ tekstoj sufiĉas jam malmultaj vortoj. En la angla oni bezonas por tio nur ĉirkaŭ 400 vortojn kaj 40 verbojn. Do ne maltrankviliĝu se via vortprovizo estas limigita!