esperanto » bulgara | 56 [kvindek ses] | Sentoj

56 [петдесет и шест] Чувства

56 [petdeset i shest] Chuvstva

emi	имам желание / настроение; imam zhelanie / nastroenie
Ni emas.	Ние имаме желание / настроение.; Nie imame zhelanie / nastroenie.
Ni ne emas.	Ние нямаме желание / настроение.; Nie nyamame zhelanie / nastroenie.
timi	страхувам се; strakhuvam se
Mi timas.	Аз се страхувам.; Az se strakhuvam.
Mi ne timas.	Аз не се страхувам.; Az ne se strakhuvam.
havi tempon	имам време; imam vreme
Li havas tempon.	Той има време.; Toy ima vreme.
Li ne havas tempon.	Той няма време.; Toy nyama vreme.
enui	скучая; skuchaya
Ŝi enuas.	Тя скучае.; Tya skuchae.
Ŝi ne enuas.	Тя не скучае.; Tya ne skuchae.
malsati	гладен / гладна съм; gladen / gladna sym
Ĉu vi malsatas?	Гладни ли сте?; Gladni li ste?
Ĉu vi ne malsatas?	Не сте ли гладни?; Ne ste li gladni?
soifi	жаден / жадна съм; zhaden / zhadna sym
Ĉu vi soifas?	Те са жадни.; Te sa zhadni.
Ĉu vi ne soifas?	Те не са жадни.; Te ne sa zhadni.

La lingvo de niaj prapatroj

La modernaj lingvoj analizeblas de lingvistoj. Tiucele uziĝas diversaj metodoj. Sed kiel parolis la homoj antaŭ jarmiloj? Multe pli malfacilas prirespondi tiun demandon. Ĝi malgraŭe okupas sciencistojn delonge. Ili ŝatus esplori kiel oni antaŭe parolis. Ili tiucele provas rekonstrui malnovajn lingvajn formojn. Usonaj esploristoj freŝe faris ekscitan malkovron. Ili analizis pli ol 2000 lingvojn. Ili tiuokaze analizis precipe la sintakson de la lingvoj. La rezulto de ilia esploro estis tre interesa. Ĉirkaŭ la duono de la lingvoj havas la sintakson S-O-V. Tio signifas ke sekviĝas la principo Subjekto, Objekto, Verbo. Pli ol 700 lingvoj sekvas la modelon S-V-O. Kaj ĉirkaŭ 160 lingvoj funkcias laŭ la sistemo V-S-O. La modelon V-O-S uzas nur ĉirkaŭ 40 lingvoj. 120 lingvoj montras miksajn formojn. O-V-S kaj O-S-V aliflanke estas konsiderinde pli maloftaj sistemoj. La plimulto de la pristuditaj lingvoj uzas do la principon S-O-V. Al ili apartenas ekzemple la persa, la japana kaj la turka. Sed la plej multaj vivantaj lingvoj sekvas la modelon S-V-O. En la hindeŭropa lingva familio hodiaŭ dominas tiu sintakso. La esploristoj kredas ke oni antaŭe parolis per la modelo S-O-V. Sur tiu sistemo baziĝis ĉiuj lingvoj. Sed poste la lingvoj dise evoluis. Oni ankoraŭ ne scias kial tio okazis. Sed la sintaksa variiĝo devas havinti kialon. Ĉar en la evoluo, trudiĝas nur tio, kio havas avantaĝojn.