esperanto » belorusa | 77 [sepdek sep] | pravigi ion 3

77 [семдзесят сем] штосьці абгрунтоўваць 3

77 [semdzesyat sem] shtos’tsі abgruntouvats’ 3

Kial vi ne manĝas la torton?	Чаму Вы не ясце торт?; Chamu Vy ne yastse tort?
Mi devas maldikiĝi.	Мне трэба скінуць вагу.; Mne treba skіnuts’ vagu.
Mi ne manĝas ĝin ĉar mi devas maldikiĝi.	Я яго не ем, бо мне трэба скінуць вагу.; Ya yago ne yem, bo mne treba skіnuts’ vagu.
Kial vi ne trinkas la bieron?	Чаму Вы не п’яце піва?; Chamu Vy ne p’yatse pіva?
Mi devas ankoraŭ stiri.	Мне трэба яшчэ кіраваць машынай.; Mne treba yashche kіravats’ mashynay.
Mi ne trinkas ĝin ĉar mi devas ankoraŭ stiri.	Я яго не п’ю, бо мне трэба яшчэ кіраваць машынай.; Ya yago ne p’yu, bo mne treba yashche kіravats’ mashynay.
Kial vi ne trinkas la kafon?	Чаму ты не п’еш каву?; Chamu ty ne p’esh kavu?
Ĝi malvarmas.	Яна халодная.; Yana khalodnaya.
Mi ne trinkas ĝin ĉar ĝi malvarmas.	Я яе не п’ю, бо яна халодная.; Ya yaye ne p’yu, bo yana khalodnaya.
Kial vi ne trinkas la teon?	Чаму ты не п’еш гарбату?; Chamu ty ne p’esh garbatu?
Mi ne havas sukeron.	У мяне няма цукру.; U myane nyama tsukru.
Mi ne trinkas ĝin ĉar mi ne havas sukeron.	Я яе не п’ю, бо ў мяне няма цукру.; Ya yaye ne p’yu, bo u myane nyama tsukru.
Kial vi ne manĝas la supon?	Чаму Вы не ясце суп?; Chamu Vy ne yastse sup?
Mi ne mendis ĝin.	Я яго не заказваў.; Ya yago ne zakazvau.
Mi ne manĝas ĝin ĉar mi ne mendis ĝin.	Я яго не ем, бо я яго не заказваў.; Ya yago ne yem, bo ya yago ne zakazvau.
Kial vi ne manĝas la viandon?	Чаму Вы не ясце мяса?; Chamu Vy ne yastse myasa?
Mi estas vegetarano.	Я вегетарыянец.; Ya vegetaryyanets.
Mi ne manĝas ĝin ĉar mi estas vegetarano.	Я не ем мяса, бо я вегетарыянец.; Ya ne yem myasa, bo ya vegetaryyanets.

Unu lingvo, multaj variaĵoj

Eĉ kiam ni parolas nur unu lingvon, ni parolas multajn lingvojn. Ĉar neniu lingvo estas memfermiĝinta sistemo. En ĉiu lingvo montriĝas multaj malsamaj dimensioj. Lingvo estas vivanta konstruo. La parolantoj ĉiam adaptiĝas al siaj alparolatoj. La homoj tial variigas la lingvon kiun ili parolas. Tiuj variaĵoj aperas diversforme. Ĉiu lingvo ekzemple havas historion. Ĝi modifiĝis kaj ankaŭ plu modifiĝos. Tion evidentigas la fakto ke la maljunuloj kaj la junuloj malsame parolas. Ekzistas ankaŭ malsamaj dialektoj en la plej multaj lingvoj. Sed multaj dialektparolantoj kapablas adaptiĝi al sia ĉirkaŭaĵo. En difinitaj situacioj ili parolas la norman lingvon. Malsamaj sociaj grupoj havas malsamajn lingvojn. Ekzemploj de tio estas la junulara lingvo aŭ la ĉasistara lingvo. La plej multaj homoj parolas laboreje alie ol hejme. Multaj ankaŭ uzas fakan lingvon laboreje. Diferencoj ankaŭ aperas en la parola kaj skriba lingvoj. La parola lingvo ĝenerale multe pli simplas ol la skriba. Tiu diferenco povas esti tre granda. Tio estas la kazo kiam la skribaj lingvoj longe ne modifiĝas. La parolantoj tiam devas unue lerni skribe uzi la lingvon. Ofte diferenciĝas ankaŭ la lingvo de virinoj kaj viroj. Tiu diferenco ne tre grandas en la okcidentaj socioj. Sed estas landoj en kiuj la virinoj kaj la viroj tute malsame parolas. En iuj kulturoj ankaŭ la ĝentileco havas siajn proprajn lingvajn formojn. Do tute ne tiel facilas paroli! Ni devas tiucele atenti multajn malsamajn aferojn samtempe...