Shqip » Esperanto | 74 [shtatёdhjetёekatёr] | tё lutesh pёr diçka

74 [sepdek kvar] peti ion

A mund tё m’i prisni flokёt?	Ĉu vi povas tondi miajn harojn?
Jo shumё shkurt, ju lutem.	Ne tro mallonge, mi petas.
Pak mё shkurt, ju lutem.	Iom pli mallonge, mi petas.
A mund t’i zhvilloni fotografitё?	Ĉu vi povas riveli la fotojn?
Fotografitё janё nё CD.	La fotoj estas sur la lumdisko.
Fotografitё janё nё kamera.	La fotoj estas en la fotilo.
A mund ta rregulloni orёn?	Ĉu vi povas ripari mian horloĝon?
Gota ёshtё e thyer.	La vitro estas rompita.
Bateria ёshtё bosh.	La baterio estas malplena.
A mund ta hekurosni kёmishёn?	Ĉu vi povas gladi la ĉemizon?
A mund t’i pastroni pantallonat?	Ĉu vi povas purigi la pantalonon?
A mund t’i riparoni kёpucёt?	Ĉu vi povas ripari la ŝuojn?
A mund tё mё jepni pёr tё ndezur?	Ĉu vi povas doni al mi fajron?
A keni shkrepse ose çakmak?	Ĉu vi havas alumetojn aŭ fajrilon?
A keni njё tavёll duhani?	Ĉu vi havas cindrujon?
A pini puro?	Ĉu vi fumas cigarojn?
A pini cigare?	Ĉu vi fumas cigaredojn?
A pini me llullё?	Ĉu vi fumas pipon?

Gjuhët indigjene amerikane

Në Amerikë fliten shumë gjuhë të ndryshme. Anglishtja është gjuha kryesore në Amerikën e Veriut. Në Amerikën e Jugut dominon spanjishtja dhe portugalishtja. Të gjitha këto gjuhë erdhën në Amerikë nga Evropa. Para kolonizimit, aty fliteshin gjuhë të tjera. Këto gjuhë quhen gjuhët indigjene të Amerikës. Deri më sot, ato nuk janë hulumtuar siç duhet. Diversiteti i këtyre gjuhëve është shumë i madh. Vlerësohet se ka rreth 60 familje gjuhësore në Amerikën e Veriut. Në Amerikën e Jugut ky numër mund të arrijë deri në 150. Për më tepër, ka edhe gjuhë të izoluara. Të gjitha këto gjuhë janë shumë të ndryshme. Ato shfaqin vetëm pak struktura të përbashkëta. Prandaj, është e vështirë të klasifikohen. Arsyeja se pse janë kaq të ndryshme, gjendet tek historia e Amerikës. Amerika u popullua në disa etapa. Njerëzit e parë erdhën në Amerikë më shumë se 10000 vjet më parë. Çdo popullatë solli me vete gjuhën e saj në këtë kontinent. Gjuhët indigjene janë më të ngjashme me ato aziatike. Situata e gjuhës së vjetër të Amerikës nuk është kudo njësoj. Në Amerikën e Jugut, shumë gjuhë indiane janë ende të gjalla. Gjuhë si guaraní ose quechua kanë miliona folës aktivë. Nga ana tjetër, në Amerikën e Veriut shumë gjuhë janë pothuajse të zhdukura. Kultura e indianëve të Amerikës së Veriut është shtypur për një kohë të gjatë. Si rezultat, edhe gjuha e tyre humbi. Që prej disa dekadave është rritur interesi për to. Ka shumë programe që duan të mirëmbajnë dhe ruajnë gjuhët. Kështu mund të kenë një të ardhme.