ჩვენი წინაპრების ენა

თანამედროვე ენები შეიძლება გაანალიზდეს ლინგვისტების მიერ. ამის გასაკეთებლად უამრავი მეთოდი არსებობს. მაგრამ როგორ ლაპარაკობდა ხალხი ათასწლეულების წინ? ამ კითხვაზე პასუხის გაცემა ბევრად უფრო ძნელია. ამის მიუხედავად, მეცნიერები წლების განმავლობაში აგრძელებდნენ კვლევას. მათ სურთ იმის გამოკვლევა, თუ როგორ ლაპარაკობდა ხალხი ძველად. ამისათვის ისინი ცდილობენ უძველესი სამეტყველო ფორმების რეკონსტრუქციას. ამერიკელმა მეცნიერებმა უაღრესად საინტერესო აღმოჩენა გააკეთეს. მათ 2,000-ზე მეტი ენა გააანალიზეს. კერძოდ, მათ გააანალიზეს წინადადებების სტრუქტურა ენებში. მათი კვლევის შედეგები ძალიან საინტერესო იყო. ენების ნახევარზე მეტს ჰქონდა S-O-V წინადადებების სტრუქტურა. ანუ, წინადადებების თანამიმდევრობა ასეთია: ქვემდებარე, დამატება და ზმნა. 700 ენაზე მეტი S-V-O მოდელს შეესაბამება. ხოლო დაახლოებით 160 ენა შეესაბამება V-S-O მოდელს. მხოლოდ დაახლოებით 40 ენა იყენებს V-O-S მოდელს. 120 ენა ავლენს ჰიბრიდულ თვისებას. მეორეს მხრივ, O-V-S და O-S-V აშკარად იშვიათი სისტემებია. გაანალიზებული ენების უმრავლესობა S-O-V პრინციპს იყენებს. ამის მაგალითებია სპარსული, იაპონური და თურქული. თუმცა, ცოცხალი ენების უმრავლესობა S-V-O მოდელს შეესაბამება. დღეს წინადადების ეს სტრუქტურა ინდო-ევროპული ენების ოჯახში დომინირებს. მკვლევარების აზრით, ადრე გამოიყენებოდა S-O-V მოდელი. ამ სისტემას ემყარება ყველა ენა. მაგრამ შემდეგ ენები ერთმანეთს დაშორდა. ჩვენ ჯერ არ ვიცით, თუ როგორ მოხდა ეს. თუმცა, წინადადების სტრუქტურების ცვლილებას რაღაც მიზეზი უნდა ჰქონოდა. რადგან ევოლუციის პროცესში უპირატესობა ენიჭება მას, რომელსაც უპირატესობა აქვს...