მალტური ენა

ბევრი ევროპელი, ვისაც სურს საკუთარი ინგლისურის გაუმჯობესება, მალტაზე მიემგზავრება. რადგან ინგლისური ევროპის ჯუჯა სახელმწიფოების ოფიციალური ენაა. მალტა კი უამრავი ინგლისური სკოლით არის ცნობილი. მაგრამ ეს ქვეყანა ლინგვისტებისთვის ამის გამო არ არის საინტერესო. მათ მალტა სხვა მიზეზის გამო აინტერესებთ. მალტის რესპუბლიკას სხვა ოფიციალური ენა აქვს: მალტური ეს ენა არაბული დიალექტიდან წარმოიშვა. ამის გამო მალტური ერთადერთი სემიტური ენაა ევროპაში. თუმცა სინტაქსი და ფონოლოგია არაბული სინტაქსისა და ფონოლოგიისგან განსხვავდება. მალტური დამწერლობა ლათინურ ასოებს ემყარება. თუმცა ალფაბეტი რამდენიმე განსაკუთრებულ ნიშანსაც შეიცავს. ხოლო ასოები c და y მალტურში საერთოდ არ არის. ლექსიკონი მოიცავს ელემენტებს ბევრი განსხვავებული ენიდან. არაბულის გარდა, მალტურზე გავლენა მოახდინა იტალიურმა და ინგლისურმა. მაგრამ ენაზე გავლენა ასევე იქონიეს ფინიკიელებმა და კართაგენელებმა. ამიტომ ზოგიერთი მეცნიერი მალტურს არაბულ კრეოლურ ენად თვლის. ისტორიის განმავლობაში მალტას სხვადასხვა სახელმწიფოები იპყრობდნენ. ყველა მათგანმა დატოვა თავისი კვალი კუნძულებზე მალტაზე, გოცოსა და კომინოზე. დიდი ხნის განმავლობაში, მალტური მხოლოდ ადგილობრივი დიალექტი იყო. მაგრამ ის ყოველთვის რჩებოდა ‘ნამდვილი’ მალტელების მშობლიურ ენად. თაობებს ისიც მხოლოდ ზეპირად გადაეცემოდა. ამ ენაზე წერა მხოლოდ მე-19 საუკუნეში დაიწყეს. დღეს ამ ენაზე მოლაპარაკეთა რაოდენობა დაახლოებით 330,000-ია. მალტა ევროკავშირის წევრია 2004 წლიდან. ამის გამო მალტური ასევე ერთ-ერთი ოფიციალური ევროპული ენაა. მაგრამ მალტელებისთვის ეს ენა უბრალოდ მათი კულტურის ნაწილია. და მათთვის სასიამოვნოა, როდესაც უცხოელებს მალტურის სწავლა უნდათ. ენის სკოლები მალტაში ნამდვილად საკმარისი რაოდენობითაა...