esperanto » slovaka | 40 [kvardek] | Demandi pri la vojo

40 [štyridsať] Pýtať sa na cestu

Pardonu min!	Prepáčte!
Ĉu vi povas helpi min?	Môžete mi pomôcť?
Kie estas bona restoracio apude?	Kde je tu nejaká dobrá reštaurácia?
Ĉeangule iru maldekstren.	Choďte vľavo za roh.
Poste iome iru rekte antaŭen.	Choďte potom kúsok rovno.
Poste iru cent metrojn dekstren.	Choďte potom sto metrov doprava.
Vi povas ankaŭ preni la buson.	Môžete ísť aj autobusom.
Vi povas ankaŭ preni la tramon.	Môžete ísť aj električkou.
Vi povas ankaŭ simple sekvi min aŭte.	Môžete ísť jednoducho aj za mnou.
Kiel mi atingu la futbalstadionon?	Ako sa dostanem k futbalovému štadiónu?
Transiru la ponton!	Prejdite cez most!
Traveturu la tunelon!	Choďte cez tunel!
Veturu ĝis la tria trafiklumo.	Choďte až k tretiemu semaforu.
Poste turnu dekstren en la unuan straton.	Na prvej ulici potom odbočte doprava.
Poste veturu rekte antaŭen tra la sekvanta vojkruciĝo.	Choďte potom rovno cez ďalšiu križovatku.
Pardonu min, kiel mi atingu la flughavenon?	Prepáčte, ako sa dostanem na letisko?
Plej bone estas, se vi prenas la metroon.	Najlepšie bude, ak pôjdete metrom.
Simple veturu ĝis la lasta haltejo.	Odvezte sa až na konečnú stanicu.

Rapidaj lingvoj, malrapidaj lingvoj

Estas pli ol 6000 malsamaj lingvoj en la mondo. Sed ĉiuj havas la saman funkcion. Ili helpas nin interŝanĝi informojn. Tio okazas diverse en ĉiu lingvo. Ĉar ĉiu lingvo funkcias laŭ siaj propraj reguloj. Ankaŭ la parolrapido diferencas. Tion pruvis lingvistoj en diversaj esploroj. Oni tiucele tradukis mallongajn tekstojn en plurajn lingvojn. Tiujn tekstojn oni poste legigis al desnaskaj parolantoj. La rezulto klaris. La japana kaj la hispana estas la plej rapidaj lingvoj. En tiuj lingvoj oni parolas po 8 silaboj sekunde. La ĉinoj parolas konsiderinde pli malrapide. Ili atingas nur po 5 silaboj sekunde. La rapideco dependas de la komplekseco de la silaboj. Kiam la silaboj estas kompleksaj, oni bezonas pli da tempo por paroli. La germana enhavas ekzempe po 3 sonojn silabe. Ĝin oni do parolas relative malrapide. Sed rapide paroli ne signifas ankaŭ multon komuniki. Tute male! Rapide prononcitaj silaboj enhavas nur malmulte da informo. Kvankam la japanoj do rapide parolas, ili transportas malmulte da enhavo. La ‘malrapida’ ĉina aliflanke esprimas multon per malmultaj vortoj. Ankaŭ la anglaj silaboj enhavas multe da informo. Estas interese ke la pristuditaj lingvoj havas preskaŭ la saman efikecon. Tio signifas ke kiu pli rapide parolas, tiu multon komunikas. Kaj kiu pli rapide parolas, tiu pli da vortoj bezonas. Je la fino ĉiuj do samtempe atingas la celon.