esperanto » portugala BR | 73 [sepdek tri] | rajti fari ion

73 [setenta e três] poder qualquer coisa

Ĉu vi jam rajtas stiri aŭton?	Você já pode dirigir?
Ĉu vi jam rajtas trinki alkoholon?	Você já pode beber álcool?
Ĉu vi jam rajtas sole veturi eksterlanden?	Você já pode viajar sozinho para o exterior?
rajti	poder
Ĉu ni rajtas fumi ĉi-tie?	Podemos fumar aqui?
Ĉu oni rajtas fumi ĉi-tie?	Pode-se fumar aqui?
Ĉu oni rajtas pagi per kreditkarto?	Pode-se pagar com cartão de crédito?
Ĉu oni rajtas pagi per ĉeko?	Pode-se pagar com cheque?
Ĉu oni rajtas pagi nur kontante?	Só se pode pagar em dinheiro?
Ĉu mi rajtas nur telefoni?	Posso telefonar?
Ĉu mi rajtas nur demandi ion?	Posso fazer uma pergunta?
Ĉu mi rajtas nur diri ion?	Posso dizer uma coisa?
Li ne rajtas dormi en la parko.	Ele não pode dormir no parque.
Li ne rajtas dormi en la aŭto.	Ele não pode dormir no carro.
Li ne rajtas dormi en la stacidomo.	Ele não pode dormir na estação.
Ĉu ni rajtas sidiĝi?	Podemos-nos sentar?
Ĉu ni rajtas havi la menuon?	Podemos ver o cardápio?
Ĉu ni rajtas pagi aparte?	Podemos pagar em separado?

Gepatra lingvo = emocia, fremda lingvo = racia?

Kiam ni lernas fremdajn lingvojn, ni stimulas nian cerbon. Nia penso modifiĝas per nia lerno. Ni iĝas pli kreemaj kaj pli fleksiĝemaj. Por la plurlingvuloj pli facilas ankaŭ pli komplekse pensi. Oni lernante trejnas la memoron. Ju pli ni lernas, des pli bone tio funkcias. Kiu multajn lingvojn lernis, tiu ankaŭ aliajn aferojn pli rapide lernas. Li pli longe koncentrite povas cerbumi pri temo. Tial li pli rapide solvas problemojn. La plurlingvuloj povas ankaŭ pli bone decidiĝi. Sed kiel ili decidiĝas ankaŭ dependas de la lingvoj. La lingvo per kiu ni pensas influas niajn decidojn. Psiĥologoj pristudis plurajn subjektojn esplorcele. Ĉiuj subjektoj estis dulingvaj. Krom sian gepatran lingvon ili ankaŭ parolis alian lingvon. La subjektoj devis prirespondi demandon. La demando temis pri la solvo de problemo. La subjektoj devis elekti inter du opcioj. Unu opcio estis konsiderinde pli riska ol la alia. La subjektoj devis prirespondi la demandon ambaŭlingve. Kaj la respondoj ŝanĝiĝis kiam la lingvoj ŝanĝiĝis! Parolante sian gepatran lingvon, la subjektoj elektis la riskon. Sed en la fremda lingvo ili decidiĝis por la sekura opcio. Post tiu eksperimento la subjektoj ankaŭ devis veti. Ankaŭ tiuokaze montriĝis klara diferenco. Uzante la fremdan lingvon ili estis pli prudentaj. La esploristoj supozas ke ni fremdlingve pli koncentritas. Ni tial ne emocie sed racie faras decidojn...