esperanto » hispana | 40 [kvardek] | Demandi pri la vojo

40 [cuarenta] Preguntando por el camino

Pardonu min!	¡Disculpe!
Ĉu vi povas helpi min?	¿Me puede ayudar?
Kie estas bona restoracio apude?	¿Dónde hay un buen restaurante por aquí?
Ĉeangule iru maldekstren.	Gire (usted) a la izquierda en la esquina.
Poste iome iru rekte antaŭen.	Siga entonces derecho un trecho.
Poste iru cent metrojn dekstren.	Después vaya a la derecha por cien metros.
Vi povas ankaŭ preni la buson.	(Usted) también puede tomar el autobús.
Vi povas ankaŭ preni la tramon.	(Usted) también puede tomar el tranvía.
Vi povas ankaŭ simple sekvi min aŭte.	(Usted) también puede simplemente conducir / manejar (am.) detrás de mí.
Kiel mi atingu la futbalstadionon?	¿Cómo hago para llegar al estadio de fútbol?
Transiru la ponton!	¡Cruce el puente!
Traveturu la tunelon!	¡Pase el túnel!
Veturu ĝis la tria trafiklumo.	Conduzca / Maneje (am.) hasta que llegue al tercer semáforo.
Poste turnu dekstren en la unuan straton.	Después tuerza en la primera calle a la derecha.
Poste veturu rekte antaŭen tra la sekvanta vojkruciĝo.	Después conduzca / maneje (am.) recto pasando el próximo cruce.
Pardonu min, kiel mi atingu la flughavenon?	¿Disculpe, cómo hago para llegar al aeropuerto?
Plej bone estas, se vi prenas la metroon.	Mejor tome (usted) el metro.
Simple veturu ĝis la lasta haltejo.	Simplemente vaya hasta la última estación.

Rapidaj lingvoj, malrapidaj lingvoj

Estas pli ol 6000 malsamaj lingvoj en la mondo. Sed ĉiuj havas la saman funkcion. Ili helpas nin interŝanĝi informojn. Tio okazas diverse en ĉiu lingvo. Ĉar ĉiu lingvo funkcias laŭ siaj propraj reguloj. Ankaŭ la parolrapido diferencas. Tion pruvis lingvistoj en diversaj esploroj. Oni tiucele tradukis mallongajn tekstojn en plurajn lingvojn. Tiujn tekstojn oni poste legigis al desnaskaj parolantoj. La rezulto klaris. La japana kaj la hispana estas la plej rapidaj lingvoj. En tiuj lingvoj oni parolas po 8 silaboj sekunde. La ĉinoj parolas konsiderinde pli malrapide. Ili atingas nur po 5 silaboj sekunde. La rapideco dependas de la komplekseco de la silaboj. Kiam la silaboj estas kompleksaj, oni bezonas pli da tempo por paroli. La germana enhavas ekzempe po 3 sonojn silabe. Ĝin oni do parolas relative malrapide. Sed rapide paroli ne signifas ankaŭ multon komuniki. Tute male! Rapide prononcitaj silaboj enhavas nur malmulte da informo. Kvankam la japanoj do rapide parolas, ili transportas malmulte da enhavo. La ‘malrapida’ ĉina aliflanke esprimas multon per malmultaj vortoj. Ankaŭ la anglaj silaboj enhavas multe da informo. Estas interese ke la pristuditaj lingvoj havas preskaŭ la saman efikecon. Tio signifas ke kiu pli rapide parolas, tiu multon komunikas. Kaj kiu pli rapide parolas, tiu pli da vortoj bezonas. Je la fino ĉiuj do samtempe atingas la celon.