nynorsk » finsk | 18 [atten] | Husvask

18 [kahdeksantoista] Talon siivous

I dag er det laurdag.	Tänään on lauantai.
I dag har vi tid.	Tänään meillä on aikaa.
I dag vaskar vi huset.	Tänään me siivoamme asunnon.
Eg vaskar badet.	Minä pesen kylpyhuoneen.
Mannen min vaskar bilen.	Minun mieheni pesee auton.
Ungane vaskar syklane.	Lapset pesevät polkupyörät.
Bestemor vatnar blomane.	Mummi kastelee kukat.
Ungane ryddar på rommet sitt.	Lapset siivoavat lastenhuoneen.
Mannen min ryddar skrivebordet sitt.	Minun mieheni siivoaa hänen kirjoituspöytänsä.
Eg puttar klesvasken inn i vaskemaskina.	Minä laitan pyykin pyykkikoneeseen.
Eg henger opp klede.	Minä ripustan pyykit.
Eg stryk tøy.	Minä silitän pyykit.
Glasa er skitne.	Ikkunat ovat likaiset.
Golvet er skite.	Lattia on likainen.
Opvasken er skiten.	Astiat ovat likaisia.
Kven vaskar glasa?	Kuka pesee ikkunat?
Kven støvsyg?	Kuka imuroi?
Kven tek oppvasken?	Kuka tiskaa astiat?

Morsmål? Farsmål!

Kven lærte du språk frå då du var barn? Du vil sikkert svare: frå mor mi! Det tenkjer dei fleste menneske i verda. Omgrepet «morsmål» finst hjå mest alle folkeslag. Både engelskmenn og kinesarar kjenner til det. Kanskje fordi mødrer bruker meir tid saman med borna sine. Nyare studiar har kome til andre resultat. Dei viser at språket vårt for det meste er språket til fedrane. Forskarar har undersøkt arvestoffet og språka frå blanda stammar. I slike stammar kjem foreldra frå ulike kulturar. Desse stammane oppsto for fleire tusen år sidan. Store folkevandringar var grunnen til det. Arvestoffet frå desse blanda stammane vart analysert genetisk. Så vart arvestoffet samanlikna med språket til stammen. Dei fleste stammefolka prata språket til dei mannlege forfedrane sine. Det tyder at språket i landet høyrer til Y-kromosomet. Mennene har altså teke med språket sitt til framande land. Og kvinnene der har sidan teke over det nye språket til mennene. Men i dag òg har fedrane stor påverknad på språket vårt. Fordi småborn orienterer seg mot språket til fedrane når dei lærer. Fedrar pratar klart mindre med borna sine. Menn har òg enklare setningsbygning enn kvinner. Dermed er språket til fedrane betre eigna til småborn. Det er ikkje overveldande for dei, og dermed lettare å lære. Difor imiterer born heller far enn mor når dei snakkar. Seinare pregar ordtilfanget til mora språket til barnet. På denne måten påverkar både mor og far språket vårt. Det burde dermed heite foreldremål!