Nederlands » Esperanto | 68 [achtenzestig] | groot – klein

68 [sesdek ok] granda - malgranda

groot en klein	granda kaj malgranda
De olifant is groot.	La elefanto estas granda.
De muis is klein.	La muso estas malgranda.
donker en licht	malhela kaj hela
De nacht is donker.	La nokto estas malhela.
De dag is licht.	La tago estas hela.
oud en jong	maljuna kaj juna
Onze grootvader is heel oud.	Nia avo estas tre maljuna.
70 jaar geleden was hij nog jong.	Antaŭ 70 jaroj li estis ankoraŭ juna.
mooi en lelijk	bela kaj malbela
De vlinder is mooi.	La papilio estas bela.
De spin is lelijk.	La araneo estas malbela.
dik en dun	dika kaj maldika
Een vrouw van 100 kilo is dik.	Virino pezanta 100 kg estas dika.
Een man van 50 kilo is dun.	Viro pezanta 50 kg estas maldika.
duur en goedkoop	multekosta kaj malmultekosta
De auto is duur.	La aŭto estas multekosta.
De krant is goedkoop.	La gazeto estas malmultekosta.

Twee talen = twee talencentra!

Als we een taal leren, zijn onze hersenen is niet hetzelfde. Omdat er meerdere geheugen voor verschillende talen zijn. Niet alle talen die we leren worden samen opgeslagen. De talen die wij als volwassenen leren, hebben hun eigen geheugen. Dat wil zeggen, dat de hersenen de nieuwe regels in een ander gebied verwerkt. Ze worden niet samen met de moedertaal geplaatst. Mensen die tweetalige opgroeien gaan maar één gebied gebruiken. Verschillende onderzoeken zijn tot dit resultaat gekomen. Neuronwetenschappers hebben verschillende testpersonen onderzocht. Deze testpersonen spraken twee talen vloeiend. Een deel van de testpersonen werden met twee talen opgegroeid. Het andere deel heeft een tweede taal later geleerd. In de taaltesten konden de onderzoekers de hersenactiviteit meten. Zo zagen zij welke hersengebieden bij de tests werkzaam waren. En zij zagen dat de "laat" lerende twee talen centra hebben! Dit hadden onderzoekers al een geruime tijd verondersteld. Mensen met een hersenletsel tonen verschillende symptomen. Zo kan het hersenletsel leiden tot taalproblemen. Zij kunnen dan de woorden minder goed uitspreken en begrijpen. Tweetalige slachtoffers vertonen soms bijzondere symptomen. Hun spraakproblemen hoefden niet altijd op beide talen van toepassing zijn. Als slechts een gedeelte van de hersenen beschadigd is, kan het andere nog steeds functioneren. Dan spreken de patiënten de ene taal beter dan de andere. Ook worden de twee talen met verschillende snelheden opnieuw geleerd. Dit bewijst dat de twee talen niet in dezelfde gebieden worden opgeslagen. Omdat het niet tegelijkertijd geleerd wordt, vormt het twee centra. Het is nog onbekend op welke manier onze hersenen meerdere talen beheert. De nieuwe bevindingen kunnen ook tot nieuwe leerstrategieën leiden...