nynorsk » latvisk | 76 [syttiseks] | grunngje noko 2

76 [septiņdesmit seši] kaut ko pamatot 2

Kvifor kom du ikkje?	Kāpēc tu neatnāci?
Eg var sjuk.	Es biju slima.
Eg kom ikkje fordi eg var sjuk.	Es neatnācu, jo biju slima.
Kvifor kom ho ikkje?	Kāpēc viņa neatnāca?
Ho var trøytt.	Viņa bija nogurusi.
Ho kom ikkje fordi ho var trøytt.	Viņa neatnāca, jo bija nogurusi.
Kvifor kom han ikkje?	Kāpēc viņš neatnāca?
Han hadde ikkje lyst.	Viņam nebija vēlēšanās.
Han kom ikkje fordi han ikkje hadde lyst.	Viņš neatnāca, jo viņam nebija vēlēšanās.
Kvifor kom de ikkje?	Kāpēc jūs neatnācāt?
Bilen vår er i ustand.	Mūsu mašīna saplīsa.
Vi kom ikkje fordi bilen vår er i ustand.	Mēs neatnācām, jo mūsu mašīna saplīsa.
Kvifor kom dei ikkje?	Kāpēc ļaudis neatnāca?
Dei rakk ikkje toget.	Viņi nokavēja vilcienu.
Dei kom ikkje fordi dei ikkje rakk toget.	Viņi neatnāca, jo nokavēja vilcienu.
Kvifor kom du ikkje?	Kāpēc tu neatnāci?
Eg fekk ikkje lov.	Es nedrīkstēju.
Eg kom ikkje fordi eg ikkje fekk lov.	Es neatnācu, jo nedrīkstēju.

Datamaskiner kan rekonstruere ord dei har høyrt

Å lese tankar er ein gamal draum hjå menneske. Alle vil gjerne vite kva ein annan tenkjer. Denne draumen har ikkje vorte verkeleg enno. Sjølv med moderne teknologi kan vi ikkje lese tankar. Det andre tenkjer, er og blir ein løyndom. Men vi kan kjenne att kva andre høyrer! Det har vorte vist i eit vitskapleg eksperiment. Forskarar har greidd å rekonstruere ord som er høyrte. For å få til dette, analyserte dei hjernebylgjene til forsøkspersonane. Når vi høyrer noko, blir hjernen vår aktiv. Han må handsame det han har høyrt. Då oppstår det eit visst aktivitetsmønster. Dette mønsteret kan du ta opp med elektrodar. Og dette opptaket kan handsamast vidare! Med ei datamaskin kan det gjerast om til eit lydmønster. Slik kan du identifisere det ordet som er høyrt. Prinsippet fungerer på alle ord. Kvart ord vi høyrer, produserer eit visst signal. Dette signalet heng alltid saman med lyden av ordet. Så det trengst ‘berre’ at det blir omsett til eit akustisk signal. For viss du kjenner lydmønsteret, kjenner du ordet. I eksperimentet høyrte forsøkspersonane både ekte og falske ord. Ein del av orda dei høyrte, eksisterte altså ikkje. Likevel kunne desse orda òg bli rekonstruerte. Dei attkjende orda kan lesast opp av ei datamaskin. Det er òg mogleg å berre sjå dei på skjermen. No vonar forskarane at dei kan lære å forstå språksignala betre. Draumen om tankelesing går altså vidare...