nynorsk » finsk | 76 [syttiseks] | grunngje noko 2

76 [seitsemänkymmentäkuusi] perustella jotakin 2

Kvifor kom du ikkje?	Miksi et tullut?
Eg var sjuk.	Olin kipeä.
Eg kom ikkje fordi eg var sjuk.	En tullut, koska olin kipeä.
Kvifor kom ho ikkje?	Miksi hän ei tullut?
Ho var trøytt.	Hän oli väsynyt.
Ho kom ikkje fordi ho var trøytt.	Hän ei tullut, koska oli väsynyt.
Kvifor kom han ikkje?	Miksi hän ei tullut?
Han hadde ikkje lyst.	Häntä ei huvittanut.
Han kom ikkje fordi han ikkje hadde lyst.	Hän ei tullut, koska häntä ei huvittanut.
Kvifor kom de ikkje?	Miksi te ette tulleet?
Bilen vår er i ustand.	Automme on rikki.
Vi kom ikkje fordi bilen vår er i ustand.	Me emme tulleet, koska meidän automme on rikki.
Kvifor kom dei ikkje?	Miksi ihmiset eivät tulleet?
Dei rakk ikkje toget.	He myöhästyivät junasta.
Dei kom ikkje fordi dei ikkje rakk toget.	He eivät tulleet, koska myöhästyivät junasta.
Kvifor kom du ikkje?	Miksi sinä et tullut?
Eg fekk ikkje lov.	En saanut lupaa.
Eg kom ikkje fordi eg ikkje fekk lov.	Minä en tullut, koska en saanut lupaa.

Datamaskiner kan rekonstruere ord dei har høyrt

Å lese tankar er ein gamal draum hjå menneske. Alle vil gjerne vite kva ein annan tenkjer. Denne draumen har ikkje vorte verkeleg enno. Sjølv med moderne teknologi kan vi ikkje lese tankar. Det andre tenkjer, er og blir ein løyndom. Men vi kan kjenne att kva andre høyrer! Det har vorte vist i eit vitskapleg eksperiment. Forskarar har greidd å rekonstruere ord som er høyrte. For å få til dette, analyserte dei hjernebylgjene til forsøkspersonane. Når vi høyrer noko, blir hjernen vår aktiv. Han må handsame det han har høyrt. Då oppstår det eit visst aktivitetsmønster. Dette mønsteret kan du ta opp med elektrodar. Og dette opptaket kan handsamast vidare! Med ei datamaskin kan det gjerast om til eit lydmønster. Slik kan du identifisere det ordet som er høyrt. Prinsippet fungerer på alle ord. Kvart ord vi høyrer, produserer eit visst signal. Dette signalet heng alltid saman med lyden av ordet. Så det trengst ‘berre’ at det blir omsett til eit akustisk signal. For viss du kjenner lydmønsteret, kjenner du ordet. I eksperimentet høyrte forsøkspersonane både ekte og falske ord. Ein del av orda dei høyrte, eksisterte altså ikkje. Likevel kunne desse orda òg bli rekonstruerte. Dei attkjende orda kan lesast opp av ei datamaskin. Det er òg mogleg å berre sjå dei på skjermen. No vonar forskarane at dei kan lære å forstå språksignala betre. Draumen om tankelesing går altså vidare...