беларуская » фінская | 34 [трыццаць чатыры] | У цягніку

34 [kolmekymmentäneljä] Junassa

Гэта цягнік на Берлін?	Meneekö tämä juna Berliiniin?
Калі адпраўляецца цягнік?	Milloin juna lähtee?
Калі цягнік прыбывае ў Берлін?	Milloin juna saapuu Berliiniin?
Выбачайце, можна я прайду?	Anteeksi, pääsisinkö ohi?
Мне здаецца, гэта маё месца.	Tämä taitaa olla minun paikkani.
Мне здаецца, Вы сядзіце на маім месцы.	Te taidatte istua paikallani.
Дзе знаходзіцца спальны вагон?	Missä on nukkumavaunu?
Спальны вагон знаходзіцца ў канцы цягніка.	Nukkumavaunu on junan loppuosassa.
А дзе знаходзіцца вагон-рэстаран? – У галаве.	Missä on ravintolavaunu? – Junan alkuosassa.
Можна, я буду спаць на ніжняй паліцы?	Voinko nukkua alhaalla?
Можна, я буду спаць на сярэдняй паліцы?	Voinko nukkua keskellä?
Можна, я буду спаць на верхняй паліцы?	Voinko nukkua ylhäällä?
Калі мы будзем на мяжы?	Milloin olemme rajalla?
Колькі часу зойме дарога да Берліна?	Miten kauan matka Berliiniin kestää?
Цягнік спазняецца?	Onko juna myöhässä?
Ці ёсць у Вас што-небудзь пачытаць?	Onko teillä jotain lukemista?
Тут можна заказаць якую-небудзь ежу або напоі?	Voiko täältä saada jotain syötävää ja juotavaa?
Не маглі б Вы мяне пабудзіць у 7:00 гадзін раніцы?	Voisitteko te herättää minut kello 7.00?

Развіццё мовы

Навошта мы размаўляем друг з другам, відавочна. Мы жадаем абменьвацца інфармацыяй і разумець адзін аднаго. Але тое, як іменна з'явілася мова, не так відавочна. Існуюць розныя тэорыі. Але дакладна тое, што мова з'яўляецца вельмі стражытным феноменам. Пэўныя фізічныя рысы былі перадумовай для гаварэння. Яны былі неабходныя для таго, каб мы маглі вымаўляць гукі. Ужо ў неандэртальцаў была здольнасць скарыстоўваць свой голас. Гэтак яны маглі адрозніваць адзін аднаго ад жывёлаў. Акрамя гэтага, дужы, громкі голас быў важны для самаабароны. Ім можна было пагражаць або пужаць ворагаў. У той час людзі ўжо выраблялі прылады і ўмелі раскладаць агонь. Гэтыя веды трэба было неяк перадаваць. Але мова таксама была важна і для палявання ў групах. Ужо 2 мільёна гадоў таму паміж людзьмі было самае простае ўзаемаразуменне. Першымі моўнымі элементамі былі знакі і жэсты. Але людзі жадалі разумець адзін аднаго і ў цемры. Акрамя гэтага, ім трэба было навучыцца камунікаваць, не гледзячы адзін на аднаго. Таму і развіўся голас, які замяніў знакі. Мове ў сённяшнім яе разуменні як мінімум 50000 гадоў. Калі Homo sapiens пакінуў Афрыку, ён распаўсюдзіў мову па ўсім свеце. У розных рэгіёнах мовы аддзяліліся адна ад адной. Гэта значыць, што ўзніклі розныя моўныя сем'і. Але яны змяшчалі ў сабе толькі асновы моўных сістэм. Першыя мовы былі намнога прасцей, чым сучасныя. Яны развіваліся далей праз граматыку, фаналогію і семантыку. Можна было б сказаць, што розныя мовы прапануюць розныя рашэнні праблем камунікацыі. Але асноўная праблема была заўжды адна: як паказаць іншым, што я думаю?