polski » albański | 65 [sześćdziesiąt pięć] | Przeczenie 2

65 [gjashtёdhjetёepesё] Mohore 2

Czy ten pierścionek jest drogi?	A ёshtё e shtrenjtё unaza?
Nie, kosztuje tylko sto euro.	Jo, kushton vetёm njёqind euro.
Ale ja mam tylko pięćdziesiąt.	Por unё kam vetёm pesёdhjetё.
Jesteś już gotowy / gotowa?	A je gati?
Nie, jeszcze nie.	Jo, akoma jo.
Ale zaraz będę gotowy / gotowa.	Por do tё jem gati tani shpejt.
Chciałbyś / Chciałabyś jeszcze zupę?	A do pёrsёri supё?
Nie, więcej już nie chcę.	Jo, nuk dua mё.
Ale chcę jeszcze loda.	Por njё akullore.
Długo już tu mieszkasz?	A keni shumё qё banoni kёtu?
Nie, dopiero miesiąc.	Jo, vetёm njё muaj.
Ale znam już wielu ludzi.	Por njoh shumё njerёz tashmё.
Jedziesz jutro do domu?	A do tё nisesh pёr nё shtёpi nesёr?
Nie, dopiero w weekend.	Jo, nё fundjavё.
Ale wracam już w niedzielę.	Por do tё kthehem tё dielёn.
Czy twoja córka jest już dorosła?	A tё ёshtё rritur vajza?
Nie, ona ma dopiero siedemnaście lat.	Jo, ёshtё vetёm shtatёmbёdhjetё vjeç.
Ale ma już chłopaka.	Por ka tashmё njё shok.

Genetyczna mutacja umożliwia mówienie

Ze wszystkich istot żyjących na świecie mówić może tylko człowiek. To różni go od zwierząt i roślin. Oczywiście również zwierzęta i rośliny komunikują się wzajemnie. Nie władają jednak złożonym językiem sylab. Dlaczego zatem człowiek może mówić? Do mówienia potrzebne są określone cechy organiczne. Te fizyczne właściwości znajdują się tylko u ludzi. Nie jest jednak oczywiste, że on je rozwinął. W ewolucji nic nie zdarza się bez powodu. Kiedyś człowiek zaczął mówić. Kiedy to było dokładnie, jeszcze nie wiadomo. Musiało się jednak coś zdarzyć, co dało człowiekowi mowę. Naukowcy twierdzą, że odpowiedzialna za to jest genetyczna mutacja. Antropolodzy porównali materiał genetyczny różnych istot żyjących. Wiadomo, że określony gen wpływa na język. Ludzie, u których jest on uszkodzony, mają problemy z mówieniem. Nie potrafią się dobrze wyrazić i gorzej rozumieją słowa. Gen ten badano u ludzi, małp i mysz. U ludzi i szympansów są one bardzo podobne. Można rozpoznać tylko dwie małe różnice. Różnice te są jednak dostrzegalne w mózgu. Wraz z innymi genami wpływają na określone aktywności mózgu. Dzięki temu człowiek potrafi mówić, małpa nie. Jednak zagadka ludzkiego języka jest przez to jeszcze nie rozwiązana. Sama mutacja genu nie wystarcza bowiem, by móc mówić. Naukowcy wszczepili ludzką odmianę genu myszom. A te nie potrafiły mówić… Ich pisk miał jednak inny dźwięk!