polski » bośniański | 58 [pięćdziesiąt osiem] | Części ciała

58 [pedeset i osam] Dijelovi tijela

Rysuję mężczyznę.	Ja crtam muškarca.
Najpierw głowę.	Prvo glavu.
Ten mężczyzna nosi kapelusz.	Muškarac nosi šešir.
Włosy są niewidoczne.	Kosa se ne vidi.
Uszy też są niewidoczne.	Uši se također ne vide.
Pleców też nie widać.	Leđa se također ne vide.
Rysuję oczy i usta.	Ja crtam oči i usta.
Ten mężczyzna tańczy i śmieje się.	Muškarac pleše i smije se.
Ten mężczyzna ma długi nos.	Muškarac ima dug nos.
W dłoniach trzyma laskę.	On nosi štap u rukama.
Nosi także szalik wokół szyi.	On također nosi šal oko vrata.
Jest zima i jest zimno.	Zima je i hladno je.
Ramiona są silne.	Ruke su snažne.
Nogi też są silne.	Noge su također snažne.
Ten mężczyzna jest ze śniegu.	Muškarac je od snijega.
Nie nosi spodni ani płaszcza.	On ne nosi hlače i kaput.
Ale nie jest mu zimno.	Ali muškarac se ne smrzava.
On jest bałwanem.	On je snjegović.

Czy istnieje uniwersalna gramatyka?

Kiedy uczymy się języka, uczymy się też jego gramatyki. U dzieci, które uczą się języka ojczystego, dzieje się to automatycznie. Nie zauważają, że ich mózg uczy się wielu różnych reguł. Mimo tego uczą się języka ojczystego od początku prawidłowo. Ponieważ istnieje wiele języków, istnieje też wiele typów gramatyki. Czy jednak istnieje uniwersalna gramatyka? To pytanie zajmuje naukowców od dawna. Nowe badania mogą dać odpowiedź na to pytanie. Badacze mózgu doszli bowiem do interesującego odkrycia. Osobom badanym kazano nauczyć się reguł gramatycznych. Tymi osobami byli uczniowie szkół językowych. Uczyli się japońskiego i włoskiego. Połowa reguł gramatycznych była zmyślona. Osoby badane nie wiedziały tego jednak. Po nauce zaprezentowano uczniom zdania. Osoby te musiały ocenić, czy zdania są poprawne. Podczas rozwiązywania przez nich zadań, analizowano ich mózg. Oznacza to, że naukowcy mierzyli aktywność mózgu. W ten sposób mogli sprawdzić, jak mózg reagował na zdania. I wyglądało to tak, jakby nasz mózg rozpoznawał gramatykę! Przy przetwarzaniu języka aktywne są określone obszary mózgu. Do nich należy też ośrodek Broca. Znajduje się w lewym kresomózgowiu. Kiedy uczniowie przerabiali prawdziwe reguły, był bardzo aktywny. Natomiast przy zmyślonych regułach ta aktywność wyraźnie spadała. Może być więc tak, że wszystkie typy gramatyki mają tą samą podstawę. Wtedy mogłyby naśladować te same reguły. A te reguły byłyby u nas wrodzone…