nynorsk » latvisk | 58 [femtiåtte] | Kroppsdelar

58 [piecdesmit astoņi] Ķermeņa daļas

Eg teiknar ein mann.	Es zīmēju vīrieti.
Fyrst hovudet.	Vispirms galvu.
Mannen har på seg ein hatt.	Vīrietim ir platmale.
Du ser ikkje håret.	Matus neredz.
Du ser ikkje øyro heller.	Ausis arī neredz.
Du ser ikkje ryggen heller.	Muguru arī neredz.
Eg teiknar augo og munnen.	Es zīmēju acis un muti.
Mannen dansar og ler.	Vīrietis dejo un smejas.
Mannen har lang nase.	Vīrietim ir garš deguns.
Han har ein stokk i handa.	Rokās viņš tur spieķi.
Han har òg eit skjerf rundt halsen.	Ap kaklu viņam ir šalle.
Det er vinter, og det er kaldt.	Ir ziema un ir auksts.
Armane er kraftige.	Rokas ir spēcīgas.
Beina er òg kraftige.	Kājas arī ir spēcīgas.
Mannen er av snø.	Vīrs ir no sniega.
Han har inga bukse på seg, og ingen frakk.	Viņam nav bikšu un mēteļa.
Men mannen frys ikkje.	Bet vīram nesalst.
Det er ein snømann.	Tas ir sniegavīrs.

Finst det ein universell grammatikk?

Når vi lærer eit språk, lærer vi òg grammatikken. Når born lærer morsmål, skjer det automatisk. Dei merkar ikkje at hjernen lærer forskjellige reglar. Trass det lærer dei morsmålet sitt rett frå starten. Av di det finst mange språk, finst det mange grammatikkar òg. Men finst det ein universell grammatikk? Vitskapen har sysla med det spørsmålet lenge. Nye studiar kan gje eit svar. Fordi hjerneforskarar har gjort ei interessant oppdaging. Dei lét testpersonar lære grammatikkreglar. Desse testpersonane var studentar ved språkskular. Dei studerte japansk eller italiensk. Halvparten av grammatikkreglane var fri fantasi. Men det visste ikkje testpersonane. Etterpå fekk testpersonane sjå setningar. Dei måtte vurdere om setningane var korrekte eller ikkje. Medan dei jobba med setningane, vart hjernen deira analysert. Det vil seie at forskarane mælte aktiviteten i hjernen. På denne måten kunne dei sjå korleis hjernen reagerte på setningane. Og det ser ut som hjernen vår kjenner att grammatikk! Når vi arbeider med språk, er visse område i hjernen aktive. Broca-senteret er eitt av dei. Det ligg i venstre storhjernen. Når studentane arbeidde med dei ekte grammatikkreglane, var det særs aktivt. Med dei oppfunne reglane minka aktiviteten markant. Så det ser ut som alle grammatikkar har det same grunnlaget. Fordi dei alle fylgjer dei same prinsippa. Og desse prinsippa ligg i oss...