Nederlands » Esperanto | 73 [drieënzeventig] | iets mogen

73 [sepdek tri] rajti fari ion

Mag jij al autorijden?	Ĉu vi jam rajtas stiri aŭton?
Mag jij al alcohol drinken?	Ĉu vi jam rajtas trinki alkoholon?
Mag jij al alleen naar het buitenland?	Ĉu vi jam rajtas sole veturi eksterlanden?
mogen	rajti
Mogen we hier roken?	Ĉu ni rajtas fumi ĉi-tie?
Mag je hier roken?	Ĉu oni rajtas fumi ĉi-tie?
Kan je met een kredietkaart betalen?	Ĉu oni rajtas pagi per kreditkarto?
Kan je met een cheque betalen?	Ĉu oni rajtas pagi per ĉeko?
Kan je alleen maar contant betalen?	Ĉu oni rajtas pagi nur kontante?
Mag ik even telefoneren?	Ĉu mi rajtas nur telefoni?
Mag ik even iets vragen?	Ĉu mi rajtas nur demandi ion?
Mag ik even iets zeggen?	Ĉu mi rajtas nur diri ion?
Hij mag niet in het park slapen.	Li ne rajtas dormi en la parko.
Hij mag niet in de auto slapen.	Li ne rajtas dormi en la aŭto.
Hij mag niet in het station slapen.	Li ne rajtas dormi en la stacidomo.
Mogen we gaan zitten?	Ĉu ni rajtas sidiĝi?
Mogen we de menukaart zien?	Ĉu ni rajtas havi la menuon?
Mogen we apart betalen?	Ĉu ni rajtas pagi aparte?

Moedertaal = emotioneel, vreemde taal = rationeel?

Als we vreemde talen leren, gaan wij onze hersenen stimuleren. Door het leren gaat ons denken veranderen. Wij worden creatiever en meer flexibel. Ook het complexe denken wordt voor meertaligen gemakkelijker. Bij het leren wordt het geheugen getraind. Hoe meer we leren, des te beter het functioneert. Iedereen die veel talen heeft geleerd, kunnen andere dingen sneller leren. Ze kunnen meer gericht over een thema nadenken. Problemen worden daardoor sneller oplost. Meertalige mensen kunnen ook beter beslissen. Maar ook hoe we beslissen, hangt van de talen af. De taal waarin we denken, beïnvloedt onze beslissingen. Psychologen hebben voor een onderzoek meerdere testpersonen onderzocht. Alle testpersonen waren tweetalig. Naast hun moedertaal spraken ze nog een andere taal. De testpersonen moesten een vraag beantwoorden. Bij de vraag ging het om het oplossen van een probleem. De testpersonen moesten hier tussen twee opties kiezen. De ene optie was aanzienlijk risicovoller dan de andere. De proefpersonen moesten de vragen in twee talen beantwoorden. En de antwoorden veranderden als de taal ook ging veranderen! Bij het spreken van hun moedertaal hadden de testpersonen het risico antwoord gekozen. In de vreemde taal kozen ze voor de veilige optie. Na dit experiment moesten de testpersonen nog weddenschappen afsluiten. Ook hier is er een duidelijk verschil. Als ze de vreemde taal gingen gebruiken, waren ze gevoeliger. De onderzoekers suggereren dat we in vreemde talen meer geconcentreerd zijn. We gaan niet emotioneel maar rationeel beslissingen maken...