қазақша » фин | 76 [жетпіс алты] | Бір нәрсені негіздеу 2

76 [seitsemänkymmentäkuusi] perustella jotakin 2

Сен неге келмедің?	Miksi et tullut?
Мен ауырдым.	Olin kipeä.
Мен келмедім, себебі ауырдым.	En tullut, koska olin kipeä.
Ол неге келмеді?	Miksi hän ei tullut?
Ол шаршады.	Hän oli väsynyt.
Ол келмеді, себебі ол шаршады.	Hän ei tullut, koska oli väsynyt.
Ол неге келмеді?	Miksi hän ei tullut?
Оның зауқы болмады.	Häntä ei huvittanut.
Ол келмеді, себебі оның зауқы болмады.	Hän ei tullut, koska häntä ei huvittanut.
Сендер неге келмедіңдер?	Miksi te ette tulleet?
Біздің көлігіміз сынып қалды.	Automme on rikki.
Біз келмедік, себебі көлігіміз сынып қалды.	Me emme tulleet, koska meidän automme on rikki.
Адамдар неге келмеді?	Miksi ihmiset eivät tulleet?
Олар пойызға кешігіп қалды.	He myöhästyivät junasta.
Олар келмеді, себебі олар пойызға кешігіп қалды.	He eivät tulleet, koska myöhästyivät junasta.
Сен неге келмедің?	Miksi sinä et tullut?
Маған баруға рұқсат болмады.	En saanut lupaa.
Мен келмедім, себебі маған баруға рұқсат болмады.	Minä en tullut, koska en saanut lupaa.

Компьютерлер естіген сөздерді ойната алады

Басқа біреудің ойын оқи білу - адамның баяғыдан келе жатқан арманы. Әрбір адам, кейде, басқа адамның не ойлап жатқанын білгісі келеді. Әзірге бұл арман орындалмады. Тіпті, заманауи технологиялардың көмегімен де, адамның ойын оқи алмаймыз. Басқа біреудің ойы әзірге құпия болып қалуда. Бірақ біз басқалардың не еститінін біле аламыз. Бұған ғылыми эксперимент дәлел. Ғалымдар естіген сөздерді қайта құра алды. Ол үшін олар сыналатын адамдардың ми толқындарын талдаған. Біз бір дыбыс естіген кезде, ми белсендіріле түседі. Ол естіген дыбысты өңдеу керек. Бұл жағдайда белсенділіктің белгілі бір үлгісі пайда болады. Бұл үлгіні электродтар арқылы жазуға болады. Бұл жазбаларды да қайта өңдеуге болады. Компьютердің көмегімен оларды дыбыстық үлгіге айналдыруға болады. Осылайша, естіген сөзді анықтауға болады. Бұл қағида барлық сөздермен жұмыс істейді. Біз еститін әрбір сөз белгілі бір сигнал құрады. Бұл сигнал әрқашан да сөздің дыбысымен байланысты. Оны “”тек қана“ акустикалық сигналға айналдыру керек. Себебі, егер дыбыстық үлгі бар болса, онда сөз де белгілі. Эксперимент барысында сыналатын адамдар шын сөздер мен жалған сөздерді естіген. Яғни, кейбір естіген сөздер ойдан құралған. Дегенмен, бұл сөздер де қайта құралған болуы мүмкін. Танылған сөздерді компьютер арқылы ойнатуға болады. Сонымен қоса, оларды экранға шығаруға да болады. Енді ғалымдар жақын арада тілдік сигналдарды жақсырақ түсінуді үміттеніп отыр. Басқаның ойын оқу – әлі де арман болып қала беруде...