ქართული » ლატვიური | 18 [თვრამეტი] | სახლის დალაგება

18 [astoņpadsmit] Mājas uzkopšana

დღეს შაბათია.	Šodien ir sestdiena.
დღეს დრო გვაქვს.	Šodien mums ir laiks.
დღეს ბინას ვალაგებთ.	Šodien mēs uzkopjam dzīvokli.
მე ვწმენდ აბაზანას.	Es uzkopju vannas istabu.
ჩემი ქმარი რეცხავს მანქანას.	Mans vīrs mazgā mašīnu.
ბავშვები წმენდენ ველოსიპედებს.	Bērni tīra divriteņus.
ბებია რწყავს ყვავილებს.	Vecmāmiņa aplej puķes.
ბავშვები საბავშვო ოთახს ალაგებენ.	Bērni uzkopj bērnu istabu.
ჩემი ქმარი თავის საწერ მაგიდას ალაგებს.	Mans vīrs sakārto savu rakstāmgaldu.
მე ვდებ სარეცხს სარეცხ მანქანაში.	Es salieku veļu veļas mašīnā.
მე ვფენ თეთრეულს.	Es izkaru veļu.
მე ვაუთოებ თეთრეულს.	Es gludinu veļu.
ფანჯრები ჭუჭყიანია.	Logi ir netīri.
იატაკი ჭუჭყიანია.	Grīda ir netīra.
ჭურჭელი ჭუჭყიანია.	Trauki ir netīri.
ვინ წმენდს ფანჯრებს?	Kas nospodrinās logus?
ვინ იღებს მტვერს მტვერსასრუტით?	Kas izsūks putekļus?
ვინ რეცხავს ჭურჭელს?	Kas nomazgās traukus?

დედაენა? მამა ენა!

ვისგან ისწავლე მშობლიური ენა ბავშვობაში? რა თქმა უნდა იტყვი: დედისგან! ასე ფიქრობს ადამიანების უმრავლესობა მთელ მსოფლიოში. ტერმინი ‘დედაენა’ არსებობს თითქმის ყველა ერში. ამ ტერმინს იცნობენ როგორც ინგლისელები, ისე ჩინელები. ალბათ იმიტომ, რომ დედები უფრო მეტ დროს ატარებენ ბავშვებთან. მაგრამ ბოლოდროინდელმა კვლევებმა განსხვავებული შედეგები გამოავლინა. ამ კვლევების მიხედვით ჩვენი ენა უმეტესად ჩვენი მამების ენაა. მკვლევარებმა გამოიკვლიეს შერეული ტომების გენეტიკური მასალა და ენები. ასეთ ტომებში მშობლები სხვადასხვა კულტურის წარმომადგენლები არიან. ეს ტომები ათასობით წლის წინ წარმოიშვა. ამის მიზეზი იყო დიდი მიგრაციული აქტიურობა. ამ შერეული ტომების გენეტიკური მასალა გენეტიკურად გაანალიზდა. მერე კი მოხდა მისი შედარება ტომის ენასთან. ტომების უმრავლესობა მათი მამაკაცი წინაპრების ენაზე ლაპარაკობს. ეს ნიშნავს, რომ ქვეყნის ენა Y ქრომოსომიდან მოდის. ასე რომ, მამაკაცებმა საკუთარი ენა თან მოიტანეს უცხო მიწებიდან. მერე კი იქ მცხოვრებმა ქალებმა მამაკაცების ახალი ენა აითვისეს. მაგრამ დღესაც კი, მამებს ძალიან დიდი გავლენა აქვთ ჩვენს ენაზე. რადგან სწავლის დროს პატარა ბავშვები თავიანთი მამების ენაზე არიან ორიენტირებულები. მამები თავიანთ შვილებს შედარებით ნაკლებად ელაპარაკებიან. ამასთანავე, მამაკაცის წინადადების სტრუქტურა უფრო მარტივია, ვიდრე ქალის. ამის გამო მამის ენა უფრო შეეფერება ბავშვებს. ის არ თრგუნავს ბავშვს და ამის გამო მისი სწავლა უფრო მარტივია. სწორედ ამიტომ ბავშვებს ურჩევნიათ ‘მამას’ მიბაძონ ლაპარაკის დროს, და‘დედას‘. მოგვიანებით ბავშვის ენას დედის ლექსიკონი აყალიბებს . ამ გზით დედები გავლენას ახდენენ ჩვენს ენაზე, ისევე როგორც მამები. ასე რომ, მას მშობლიური ენა უნდა ერქვას!