ქართული » ჩერქეზული | 88 [ოთხმოცდარვა] | მოდალური ზმნების წარსული 2

88 [тIокIиплIырэ ирэ] ОсэфэшI глаголмэ яблэкIыгъэ шъуашэр 2

88 [tIokIiplIyrje irje] OsjefjeshI glagolmje jabljekIygje shuashjer 2

ჩემს ვაჟს არ სურდა თოჯინით თამაში.	Сэ сишъао нысхъапэм рыджэгу шIоигъуагъэп.; Sje sishao nyshapjem rydzhjegu shIoiguagjep.
ჩემს ქალიშვილს არ სურდა ფეხბურთის თამაში.	Сэ сипшъашъэ футбол ешIэнэу фэягъэп.; Sje sipshashje futbol eshIjenjeu fjejagjep.
ჩემს ცოლს არ სურდა ჩემთან ჭადრაკის თამაში.	Сишъхьагъусэ (сишъуз) шахмат къыздешIэнэу шIоигъуагъэп.; Sishh'agusje (sishuz) shahmat kyzdeshIjenjeu shIoiguagjep.
ჩემს შვილებს არ სურდათ გასეირნება.	СикIалэхэр къэкIухьакIо кIонхэу фэягъэхэп.; SikIaljehjer kjekIuh'akIo kIonhjeu fjejagjehjep.
მათ არ სურდათ ოთახის დალაგება.	Ахэмэ унэр къызэIахынэу фэягъэхэп.; Ahjemje unjer kyzjeIahynjeu fjejagjehjep.
მათ არ სურდათ დაძინება.	Ахэр гъолъыжьынхэу фэягъэхэп.; Ahjer golyzh'ynhjeu fjejagjehjep.
მას უფლება არ ჰქონდა ნაყინი ეჭამა.	Ащ (хъулъфыгъ) щтыгъэ ышхы хъущтгъагъэп.; Ashh (hulfyg) shhtygje yshhy hushhtgagjep.
მას უფლება არ ჰქონდა შოკოლადი ეჭამა.	Ащ (хъулъфыгъ) шоколад ышхы хъущтгъагъэп.; Ashh (hulfyg) shokolad yshhy hushhtgagjep.
მას უფლება არ ჰქონდა კანფეტები ეჭამა.	Ащ (хъулъфыгъ) конфет ышхы хъущтгъагъэп.; Ashh (hulfyg) konfet yshhy hushhtgagjep.
უფლება მქონდა რამე მესურვა.	Сэ зыгорэ сшIоигъон сыфитыгъ.; Sje zygorje sshIoigon syfityg.
უფლება მქონდა კაბა მეყიდა.	Сэ джанэ къызыфэсщэфыжьын сыфитыгъ.; Sje dzhanje kyzyfjesshhjefyzh'yn syfityg.
უფლება მქონდა შოკოლადი ამეღო.	Сэ шоколад конфетыр сштэн сыфитыгъ.; Sje shokolad konfetyr sshtjen syfityg.
შეგეძლო თვითმფრინავში მოწევა?	О къухьэлъатэм тутын ущешъонэу уфитыгъа?; O kuh'jelatjem tutyn ushheshonjeu ufityga?
შეგეძლო საავადმყოფოში ლუდის დალევა?	О сымэджэщым пивэ ущешъонэу уфитыгъа?; O symjedzhjeshhym pivje ushheshonjeu ufityga?
შეგეძლო სასტუმროში ძაღლის წაყვანა?	О хьакIэщым хьэр зыдипщэнэу уфитыгъа?; O h'akIjeshhym h'jer zydipshhjenjeu ufityga?
არდადაგებზე ბავშვებს დიდხანს შეეძლოთ გარეთ დარჩენა.	Гъэпсэфыгъом кIэлэцIыкIухэр бэрэ урамым тетынхэу фитыгъэх.; Gjepsjefygom kIjeljecIykIuhjer bjerje uramym tetynhjeu fitygjeh.
მათ დიდხანს შეეძლოთ ეზოში დარჩენა.	Ахэр бэрэ щагум щыджэгунхэу фитыгъэх.; Ahjer bjerje shhagum shhydzhjegunhjeu fitygjeh.
მათ შეეძლოთ დიდხანს არ დაეძინათ.	Ахэр бэрэ щысынхэу фитыгъэх.; Ahjer bjerje shhysynhjeu fitygjeh.

მცირეწლოვან ბავშვებს გრამატიკის წესების სწავლა შეუძლიათ

ბავშვები ძალიან სწრაფად იზრდებიან. ისინი ასევე ძალიან სწრაფად სწავლობენ! მაგრამ ჯერ კიდევ გამოსაკვლევია, თუ როგორ სწავლობენ ბავშვები. სწავლის პროცესი ავტომატურად მიმდინარეობს. ბავშვები ვერ ამჩნევენ, როდესაც სწავლობენ. მიუხედავად ამისა, მათ ყოველდღიურად უფრო მეტი შეუძლიათ. ეს აშკარაა ენების შემთხვევაშიც. ჩვილებს პირველი რამდენიმე თვის განმავლობაში მხოლოდ ტირილი შეუძლიათ. რამდენიმე თვის ასაკში მათ მოკლე სიტყვების თქმა შეუძლიათ. მერე ამ სიტყვებისგან წინადადებები იქმნება. საბოლოოდ ბავშვები მშობლიურ ენაზე ლაპარაკს იწყებენ. სამწუხაროდ, მოზრდილების შემთხვევაში ასე არ ხდება. მათ სწავლისთვის წიგნები ან სხვა მასალა სჭირდებათ. მათ მხოლოდ ასე შეუძლიათ, მაგალითად, გრამატიკის სწავლა. თუმცა, ჩვილები გრამატიკას ჯერ კიდევ ოთხი თვის ასაკში სწავლობენ! მკვლევარებმა გერმანელ ჩვილებს უცხო ენის გრამატიკის წესები ასწავლეს. ამისათვის მკვლევარები მათთვის ხმამაღლა უკრავდნენ იტალიურ წინადადებებს. ეს წინადადებები გარკვეულ სინტაქსურ სტრუქტურებს შეიცავდა. ჩვილები სწორ წინადადებებს დაახლოებით თხუთმეტი წუთის განმავლობაშიუსმენდნენ. შემდეგ წინადადებებს მათთვის განმეორებით უკრავდნენ. თუმცა, ამჯერად რამდენიმე წინადადება არასწორი იყო. სანამ ჩვილები წინადადებებს უსმენდნენ, ზომავდნენ მათი ტვინის ტალღებს. ამ გზით მკვლევარებს შეეძლოთ განესაზღვრათ, თუ როგორ რეაგირებდა ტვინი წინადადებებზე. და ჩვილებმა ამ წინადადებების მოსმენის დროს აქტივობის სხვადასხვა დონე გამოამჟღავნეს. მიუხედავად იმისა, რომ მათ ახლახან გაიგეს ეს წინადადებები, მათ აღრიცხეს შეცდომები. ბუნებრივია, ჩვილებს არ ესმით, თუ რატომ არის ზოგიერთი წინადადება მცდარი. ისინი ორიენტირებას ახდენენ ფონეტიკურ მოდელებზე. ეს კი საკმარისია ენის შესასწავლად - ყოველ შემთხვევაში, ჩვილებისთვის მაინც...