polski » czeski | 56 [pięćdziesiąt sześć] | Uczucia

56 [padesát šest] Pocity

mieć ochotę	mít chuť
Mamy ochotę.	Máme chuť.
Nie mamy ochoty.	Nemáme žádnou chuť.
bać się	mít strach
Boję się.	Mám strach.
Nie boję się.	Nemám žádný strach.
mieć czas	mít čas
On ma czas.	Má čas.
On nie ma czasu.	Nemá čas.
nudzić się	nudit se
Ona się nudzi.	Nudí se.
Ona się nie nudzi.	Nenudí se.
być głodnym	mít hlad
Jesteście głodni?	Máte hlad?
Nie jesteście głodni?	Vy nemáte vůbec hlad?
być spragnionym	Mít žízeň
Im chce się pić.	Mají žízeň.
Im nie chce się pić.	Nemají vůbec žízeň.

Język naszych przodków

Nowoczesne języki mogą być badane przez lingwistów. Do tego używa się różnych metod. Jak jednak mówili ludzie przed tysiącami lat? Odpowiedź na to pytanie jest bardzo trudna. Mimo to naukowcy zajmują się tym od dawna. Chcieliby dowieść, jak mówiono dawniej. W tym celu próbują zrekonstruować stare formy językowe. Amerykańscy naukowcy dokonali fascynującego odkrycia. Przeanalizowali ponad 2 000 języków. Badali przy tym przede wszystkim budowę zdań. Wynik ich badań jest bardzo interesujący. Prawie połowa języków ma budowę S-O-V. Oznacza to zasadę: podmiot (Subjekt), dopełnienie (Objekt), czasownik (Verb). Ponad 700 języków naśladuje model S-V-O. A około 160 języków funkcjonuje według systemu V-S-O. Wzór V-O-S jest stosowany tylko w około 40 językach. 120 języków wykazuje formy mieszane. O-V-S i O-S-V to natomiast znacznie rzadsze systemy. Większość badanych języków korzysta więc z zasady S-O-V. Do nich należy na przykład perski, japoński i turecki. Większość istniejących języków naśladuje natomiast wzór S-V-O. W rodzinie indoeuropejskiej dominuje dzisiaj właśnie ta budowa zdania. Naukowcy wierzą, że wcześniej mówiono wzorując się na modelu S-O-V. Na tym systemie bazują wszystkie języki. Potem jednak obrały rozbieżny rozwój. Dlaczego tak się stało, nie wiadomo. Zmiana budowy zdania musi mieć jednak powód. Ponieważ w ewolucji występuje wszystko to, co ma korzyści…