nynorsk » ungarsk | 56 [femtiseks] | Kjensler

56 [ötvenhat] Érzelmek

ha lyst	Kedve van (valakinek)
Vi har lyst.	Kedvünk van (valamire).
Vi har ikkje lyst.	Nincs kedvünk.
vere redd	Félni
Eg er redd.	Félek.
Eg er ikkje redd.	Nem félek.
ha tid	Ideje van (valakinek, valamire), azaz ráér
Han har tid.	Van ideje.
Han har ikkje tid.	Nincs ideje.
keie seg	Unatkozni
Ho keiar seg.	Unatkozik.
Ho keiar seg ikkje.	Nem unatkozik.
vere svolten	Éhesnek lenni
Er de svoltne?	Éhesek vagytok?
Er de ikkje svoltne?	Nem vagytok éhesek?
vere tyrst	Szomjasnak lenni
Dei er tyrste.	Ők szomjasak.
Dei er ikkje tyrste.	Nem szomjasak.

Språket til forfedrane våre

Språkforskarar kan analysere moderne språk. Dei brukar ulike metodar til å gjere det. Men korleis snakka menneske for fleire tusen år sidan? Det er mykje vanskelegare å svare på det spørsmålet. Likevel har forskarane sysla med det lenge. Dei vil utforske korleis folk snakka tidlegare. For å få til det, prøver dei å rekonstruere gamle språkformer. Amerikanske forskarar har no gjort ei spennande oppdaging. Dei analyserte meir enn 2.000 språk. Dei analyserte spesielt setningsbygnaden til språka. Funna deira var særs interessante. Om lag halvparten av språka hadde setningsbygnaden S-O-V. Det vil seie at det gjeld prinsippet subjekt, objekt, verb. Meir enn 700 språk fylgte mønsteret S-V-O. Og om lag 160 språk brukte systemet V-S-O. Berre om lag 40 språk brukte V-O-S. 120 språk hadde blandingsformer. På andre sida er O-V-S og O-S-V mykje sjeldnare system. Dei fleste av dei undersøkte språka brukar altså S-O-V-prinsippet. Til dei høyrer til dømes persisk, japansk og tyrkisk. Likevel fylgjer dei fleste levande språka S-V-O-mønsteret. I den indogermanske språkfamilien dominerer denne setningsbygnaden. Forskarane trur at S-O-V-modellen vart brukt tidlegare. Alle språk er bygde på dette systemet. Men så skilde språka seg frå kvarandre. Vi veit ikkje korleis det skjedde. Men variasjonane i setningsbygnaden må ha hatt ein grunn. For i evolusjonen vil berre det som har fordelar, overleve...