nynorsk » esperanto | 58 [femtiåtte] | Kroppsdelar

58 [kvindek ok] Korpopartoj

Eg teiknar ein mann.	Mi desegnas viron.
Fyrst hovudet.	Unue la kapon.
Mannen har på seg ein hatt.	La viro surhavas ĉapelon.
Du ser ikkje håret.	La haroj ne videblas.
Du ser ikkje øyro heller.	Ankaŭ la oreloj ne videblas.
Du ser ikkje ryggen heller.	Ankaŭ la dorso ne videblas.
Eg teiknar augo og munnen.	Mi desegnas la okulojn kaj la buŝon.
Mannen dansar og ler.	La viro dancas kaj ridas.
Mannen har lang nase.	La viro havas longan nazon.
Han har ein stokk i handa.	Li portas lambastonon en siaj manoj.
Han har òg eit skjerf rundt halsen.	Li surhavas ankaŭ koltukon ĉirkaŭ sia kolo.
Det er vinter, og det er kaldt.	Vintras kaj malvarmas.
Armane er kraftige.	La brakoj estas muskolaj.
Beina er òg kraftige.	La gamboj ankaŭ estas muskolaj.
Mannen er av snø.	La viro estas el neĝo.
Han har inga bukse på seg, og ingen frakk.	Li surhavas nek pantalonon nek mantelon.
Men mannen frys ikkje.	Sed la viro ne frostiĝas.
Det er ein snømann.	Li estas neĝhomo.

Finst det ein universell grammatikk?

Når vi lærer eit språk, lærer vi òg grammatikken. Når born lærer morsmål, skjer det automatisk. Dei merkar ikkje at hjernen lærer forskjellige reglar. Trass det lærer dei morsmålet sitt rett frå starten. Av di det finst mange språk, finst det mange grammatikkar òg. Men finst det ein universell grammatikk? Vitskapen har sysla med det spørsmålet lenge. Nye studiar kan gje eit svar. Fordi hjerneforskarar har gjort ei interessant oppdaging. Dei lét testpersonar lære grammatikkreglar. Desse testpersonane var studentar ved språkskular. Dei studerte japansk eller italiensk. Halvparten av grammatikkreglane var fri fantasi. Men det visste ikkje testpersonane. Etterpå fekk testpersonane sjå setningar. Dei måtte vurdere om setningane var korrekte eller ikkje. Medan dei jobba med setningane, vart hjernen deira analysert. Det vil seie at forskarane mælte aktiviteten i hjernen. På denne måten kunne dei sjå korleis hjernen reagerte på setningane. Og det ser ut som hjernen vår kjenner att grammatikk! Når vi arbeider med språk, er visse område i hjernen aktive. Broca-senteret er eitt av dei. Det ligg i venstre storhjernen. Når studentane arbeidde med dei ekte grammatikkreglane, var det særs aktivt. Med dei oppfunne reglane minka aktiviteten markant. Så det ser ut som alle grammatikkar har det same grunnlaget. Fordi dei alle fylgjer dei same prinsippa. Og desse prinsippa ligg i oss...