беларуская » чаркеская | 19 [дзевятнаццаць] | На кухні

19 [пшIыкIубгъу] ПщэрыхьапIэм

19 [pshIykIubgu] Pshhjeryh'apIjem

У цябе новая кухня?	О пщэрыхьапIэ кIэу уиIа?; O pshhjeryh'apIje kIjeu uiIa?
Што ты збіраешся гатаваць сёння?	Сыда непэ уупщэрыхьащтыр?; Syda nepje uupshhjeryh'ashhtyr?
Ты гатуеш на электрычнай ці на газавай пліце?	О электричества хьаумэ газа узэрыпщэрыхьэрэр?; O jelektrichestva h'aumje gaza uzjerypshhjeryh'jerjer?
Мне парэзаць цыбулю?	Бжьынхэр къэсэрэупкIата?; Bzh'ynhjer kjesjerjeupkIata?
Мне пастругаць бульбу?	Картошкэхэр къэсэрэупса?; Kartoshkjehjer kjesjerjeupsa?
Мне памыць салату?	Салатыр къэсэрэлъэса?; Salatyr kjesjerjeljesa?
Дзе шклянкі?	Стаканхэр тыдэ щыIэха?; Stakanhjer tydje shhyIjeha?
Дзе посуд?	Шыкъухэр тыдэ щыIэха?; Shykuhjer tydje shhyIjeha?
Дзе сталовыя прыборы?	Цэцэ-джэмышххэр тыдэ щыIэха?; Cjecje-dzhjemyshhhjer tydje shhyIjeha?
У цябе ёсць кансервавы нож?	Консервтеч уиIа?; Konservtech uiIa?
У цябе ёсць адкрывалка для бутэлек?	Бэшэрэбтеч уиIа?; Bjeshjerjebtech uiIa?
У цябе ёсць штопар?	ШъхьэIух уиIа?; Shh'jeIuh uiIa?
Ты варыш суп у гэтай каструлі?	Лэпс къызэрэбгъажъорэр мы щыуаныр ара?; Ljeps kyzjerjebgazhorjer my shhyuanyr ara?
Ты смажыш рыбу на гэтай патэльні?	Пцэжъые зэрыбгъажъэрэр мы табэр ара?; Pcjezhye zjerybgazhjerjer my tabjer ara?
Ты смажыш гародніну на гэтай рашотцы?	ХэтэрыкIхэр зэрыбгъажъэхэрэр мы грилыр ара?; HjetjerykIhjer zjerybgazhjehjerjer my grilyr ara?
Я накрыю на стол.	Iанэр къэсэшIы.; Ianjer kjesjeshIy.
Вось нажы, відэльцы і лыжкі.	Мары шъэжъыехэр, цацэхэр ыкIи джэмышххэр.; Mary shjezhyehjer, cacjehjer ykIi dzhjemyshhhjer.
Вось шклянкі, талеркі і сурвэткі.	Мары стаканхэр, лагъэхэр ыкIи IэплъэкIхэр.; Mary stakanhjer, lagjehjer ykIi IjepljekIhjer.

Раманскія мовы

Раманскія мовы з'яўляюцца роднымі для 700 мільёнаў чалавек. Таму раманская моўная група лічыцца адной з самых значных у свеце. Раманскія мовы адносяцца да індаеўрапейскай моўнай сям'і. Усе раманскія мовы паходзяць ад латыні. Гэта значыць, што яны з'яўляюцца нашчадкамі мовы Рыма. Асновай ўсіх раманскіх моў з'яўляецца вульгарная латынь. Пад гэтым разумеюць гутарковую лацінскую мову позней Антычнасці. Дзякуючы заваёвам Рыму, вульгарная латынь распаўсюдзілась па ўсёй Еўропе. Із яе затым развіліся раманскія мовы і дыялекты. Сама лацінская мова з'яўляецца італійскай. Усяго існуе каля 15 раманскіх моў. Дакладную колькасць цяжка вызначыць. Часта неясна, ці з'яўляецца мова мовай або дыялектам. Некаторыя раманскія мовы з цягам часу вымерлі. Але і новыя мовы ўтвараліся на аснове раманскіх моў. Гэта крэольскія мовы. Сёння першае месца па колькасці моўцаў сярод раманскіх моў займае іспанская. Яна з'яўляецца сусветнай мовай, і на ёй размаўляюць 380 мільёнаў чалавек. Для навукоўцаў раманскія мовы вельмі цікавыя. Таму што гісторыя гэтай моўнай групы добра задакументаваная. Лацінскае ці раманскае пісьменства існуе ўжо 2500 гадоў. З яе дапамогай лінгвісты вывучаюць эвалюцыю асобных моў. Таму можна даследаваць заканамернасці развіцця моў. Многія з гэтых вынікаў можна выкарыстоўваць і для другіх моў. Граматыка раманскіх моў мае падобную структуру. Але галоўнае тое, што лексіка гэтых моў вельмі падобная. Калі размаўляеш на адной раманскай мове, то лёгка вывучыш і другія. Дзякуй, латынь!